
Ślachetne zdrowie, nikt się nie dowie
jako smakujesz, aż się zepsujesz.
Tam człowiek prawie widzi na jawie
i sam to powie, że nic nad zdrowie
ani lepszego, ani droższego.
Bo dobre mienie, perły, kamienie,
także wiek młody i dar urody,
mieśca wysokie, władze szerokie
dobre są, ale - gdy zdrowie w cale.
Gdzie nie masz siły, i świat niemiły.
Klinocie drogi, mój dom ubogi
oddany tobie. Ulubuj sobie!
(Jan Kochanowski, "Na zdrowie")
Zdrowie to dynamiczny proces, w którym dobrostan społeczny, psychiczny i biologiczny człowieka wynika z braku choroby i niedomagań oraz umożliwia wykorzystanie wszelkich możliwości twórczych w najkorzystniejszych warunkach. Zdrowie to proces wzajemnych uwarunkowań w relacji organizm-środowisko, pozwalający w wyniku braku choroby utrzymać równowagę pomiędzy organizmem a środowiskiem. Zdrowie to potencjał zdolności przystosowania się organizmu do wymogów środowiska.
Według definicji ogłoszonej przez Światową Organizację Zdrowia Zdrowie to nie tylko całkowity brak choroby, czy kalectwa, ale także stan pełnego, fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu.
Prawo do zdrowia jest uznawane za jedno z fundamentalnych praw człowieka. Prawo do zdrowia po raz pierwszy zapisano w dokumentach ONZ w uchwalonej 10 grudnia 1948r. Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.
Artykuł 25
1. Każdy człowiek ma prawo do stopy życiowej zapewniającej zdrowie i dobrobyt jego i jego rodziny, włączając w to wyżywienie, odzież, mieszkanie, opiekę lekarską i konieczne świadczenia socjalne, oraz prawo do ubezpieczenia na wypadek bezrobocia, choroby, niezdolności do pracy, wdowieństwa, starości lub utraty środków do życia w inny sposób od niego niezależny.
Prawo do zdrowia zostało ponownie uznane w Międzynarodowym Pakcie Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych (ang. International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights) uchwalonym w 1966r.
Artykuł 12
1. Państwa Strony niniejszego Paktu uznają prawo każdego do korzystania z najwyższego osiągalnego poziomu ochrony zdrowia fizycznego i psychicznego.
2. Kroki, jakie Państwa Strony niniejszego Paktu powinny podjąć dla osiągnięcia pełnego wykonania tego prawa, będą obejmowały środki konieczne do:
a) zapewnienia zmniejszenia wskaźnika martwych urodzeń i śmiertelności niemowląt oraz do zapewnienia zdrowego rozwoju dziecka;
b) poprawy higieny środowiska i higieny przemysłowej we wszystkich aspektach;
c) zapobiegania chorobom epidemicznym, endemicznym, zawodowym i innym oraz ich leczenia i zwalczania;
d) stworzenia warunków, które zapewniłyby wszystkim pomoc i opiekę lekarską na wypadek choroby.
Od czasu uchwalenia Paktu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych prawo do zdrowia, bądź też jego elementy, np. prawo do opieki medycznej, zostało wpisane w wiele dokumentów i traktatów międzynarodowych mówiących o prawach człowieka.
W ostatnim dziesięcioleciu coraz większa uwaga społeczności międzynarodowej skupiała się na prawie do dostępu do najwyższego standardu ochrony zdrowia. W 2002r. Komisja Praw Człowieka (ang. Commission on Human Rights) - zastąpiona w 2006r. przez Radę Praw Człowieka (ang. Human Rights Council) - wydała w ramach specjalnych procedur mandat Specjalnemu Sprawozdawcy ds. powszechnego prawa do dostępu do najwyższych dostępnych standardów zdrowia fizycznego i psychicznego.
Zdrowie zależy od czterech grup czynników określonych w 1973r. przez Richarda Lalonda jako tzw. pola zdrowotne. Na zdrowie człowieka ponad 20% wpływ ma środowisko fizyczne, w którym żyje, czynniki genetyczne oraz opieka zdrowotna mają jedynie 25% wpływ na zdrowie, zaś największy, bo 53% wpływ na zdrowie człowieka ma styl życia, na który składają się między innymi takie elementy: aktywność fizyczna, sposób odżywiania się, umiejętności radzenia sobie ze stresem, stosowanie używek (nikotyna, alkohol, środki psychoaktywne) czy zachowania seksualne.
Zatem tak naprawdę jedynie od nas samych zależy, w jakiej kondycji znajduje się nasze zdrowie dzisiaj oraz jaki będzie poziom zdrowia naszego społeczeństwa w przyszłości.
Promocja zdrowia
Mimo że o "promocji zdrowia" mówi się od dawna, jeszcze dzisiaj wiele osób sądzi że jest to synonim "zapobiegania chorobom" czy "profilaktyki chorobowej". Tymczasem więcej racji mogą mieć ci, którzy twierdzą, że dzisiejsza promocja zdrowia zastąpiła dawniejsze pojęcie higieny.
Na tle rozwoju pojęcia zdrowia oraz poglądów na znaczenie zdrowia dla jednostki i społeczeństwa można się dopatrzyć bardzo wczesnych tendencji do, jak to byśmy dzisiaj powiedzieli, jego promowania. Oczywiście można zacząć od czasów, kiedy zdrowie było centralną ideą medycyny hipokratesowskiej oraz zasadniczą częścią Pandei czyli greckiego ideału kształcenia.
Pojęcie "promocja zdrowia" ukształtowało się pod koniec lat 70-tych XXw., a ściślej w czasie obrad Światowego Zgromadzenia Zdrowia w 1978r. Po wydaniu przez Biuro Światowej Organizacji Zdrowia Regionu Europejskiego Dokumentu dyskusyjnego na temat promocji zdrowia w 1984r., wraz z zaproponowaniem jej definicji I Międzynarodowa Konferencja na temat promocji zdrowia w Ottawie (1986) dopełniła formą i treścią jej ideę i przysporzyła potencjalnej energii na tyle, że już w ciągu kilku następnych lat z dynamicznego ruchu społecznego rozwinęła się nowa dziedzina nauki o nazwie "promocja zdrowia".
Promocja zdrowia stała się pierwszym z czterech głównych kierunków działania w ramach Europejskiej Strategii Zdrowia.
Przyjęto, że promocja zdrowia to proces umożliwiający jednostkom i grupom społecznym zwiększenie kontroli nad uwarunkowaniami zdrowia w celu poprawy ich stanu zdrowia oraz sprzyjający rozwijaniu zdrowego stylu życia, a także kształtowaniu innych środowiskowych i osobniczych czynników prowadzących do zdrowia. Ma ona także reprezentować strategię mediacyjną pomiędzy ludźmi a ich środowiskiem w celu umożliwienia, tak wyboru osobniczego, jak i odpowiedzialności społecznej za zdrowie obecnie i w przyszłości.
Promocja zdrowia ma obejmować wszystkich ludzi i dotyczyć ich codziennego życia. Publiczny udział w określaniu problemów, podejmowanie decyzji dotyczącej poprawy lub zmiany czynników warunkujących zdrowie to naczelne zadania promocji zdrowia. W ten sposób promocja zdrowia ma integrować wszystkie sektory społeczne, a także rząd w celu ścisłej współpracy i zapewnienia działania na rzecz zdrowia dla wszystkich.
Promocję zdrowia można określić jako nową strategię na polu zdrowia i życia społecznego, która z jednej strony jest działaniem w zakresie polityki społecznej, a z drugiej dążeniem do osiągnięcia i utrzymania zdrowia w oparciu o odpowiedni styl życia.
Aby zrealizować plany i zamierzenia w dziedzinie promocji i poprawy zdrowia Światowa Organizacja Zdrowia zaprojektowała i rozpowszechniła szereg projektów, które szybko zostały zaadoptowane do warunków poszczególnych krajów. Do działań na rzecz zdrowia włączyły się jednostki i społeczności lokalne, a także określone siedliska.
Światowa Organizacja Zdrowia

Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization, WHO) to jedna z organizacji ONZ mająca na celu potęgowanie międzynarodowej współpracy w zakresie ochrony zdrowia. Jest organem kierującym i koordynującym zagadnienia dotyczące zdrowia w ramach systemu Narodów Zjednoczonych. Istnieje od 7 kwietnia 1948r. Główna siedziba Organizacji znajduje się w Genewie.
WHO odpowiada za zapewnienie przywództwa w zakresie kwestii zdrowotnych o znaczeniu światowym, wpływając na kształt programu badań w dziedzinie zdrowia, ustalając normy i standardy, formułując opierające się na dowodach naukowych opcje polityki, udzielając państwom wsparcia technicznego, a także monitorując i oceniając tendencje zdrowotne.
Główne zadania WHO mieszczą się w następujących zagadnieniach:
- inwestowanie w zdrowie, w celu redukcji światowego ubóstwa,
- budowanie lokalnego i globalnego systemu zabezpieczenia zdrowia,
- promowanie praw człowieka,
- upowszechnianie równego dostępu do opieki zdrowotnej,
- upowszechnianie zdobyczy nauki i nowych technologii w dziedzinie ochrony zdrowia.
WHO zajmuje się m.in. profilaktyką i zwalczaniem chorób zakaźnych i epidemii np. SARS, AIDS. Ma na celu zapewnienie opieki zdrowotnej wszystkim mieszkańcom globu i przede wszystkim tam, gdzie jest jej deficyt oraz zmniejszać śmiertelność niemowląt. Bierze również udział w ustalaniu składu leków oraz określa jakość żywności.
Do największych osiągnięć WHO można zaliczyć:
- 1948 - opublikowanie międzynarodowej klasyfikacji chorób - globalnego standardu zgłaszania i klasyfikowanie chorób, problemów zdrowotnych i zewnętrznych przyczyn schorzeń i obrażeń;
- 1950 - rozpoczęły się masowe szczepienia szczepionką BCG, chroniące dzieci przed gruźlicą;
- lata 50-te - wprowadzenie programów wytępienia (eradykacji) malarii i ospy;
- 2000 - 189 państw członkowskich Narodów Zjednoczonych jednogłośnie przyjęło Deklarację Milenijną, która nakreśla Milenijne Cele Rozwoju; trzy z ośmiu tych celów są związane bezpośrednio ze zdrowiem;
- 2003 - Światowe Zgromadzenie Zdrowia przyjmuje Konwencję Ramową dla Ograniczenia Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu - jeden z najgoręcej popieranych traktatów w historii Narodów Zjednoczonych;
- 2008 - Światowa Organizacja Zdrowia promuje ochronę zdrowia przed zmianami klimatycznymi, które stanowią coraz poważniejsze zagrożenie dla bezpieczeństwa zdrowotnego.
Od 2010r. WHO prowadzi kompleksowe reformy, mające na celu sprostanie istniejącym problemom i podjęcie nowych wyzwań zdrowotnych XXI w. Reformy te zgrupowane są w następujących trzech dziedzinach:
- definiowanie priorytetów i programów zdrowotnych,
- reforma zarządzania strategicznego,
- reforma struktur i procedur organizacyjnych.
Ochrona zdrowia w Europie

Postanowieniami art. 249 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską państwa członkowskie są obowiązane do wykonywania i stosowania prawa wspólnotowego.
Traktat Rzymski z 25 marca 1957r., powołujący Europejską Wspólnotę Gospodarczą, ustanowił ogólny cel: osiągnięcie wysokiego poziomu ochrony zdrowia poprzez podnoszenie standardów życia oraz warunków pracy.
W 1993r. Wspólnota Europejska na mocy art. 129 Traktatu z Maastricht uzyskała kompetencje w zakresie zdrowia publicznego, które zostały rozszerzone w 1997r. przez art. 152 Traktatu Amsterdamskiego, zgodnie z którym wszelkie opracowywane i wdrażane programy polityczne oraz działania Wspólnoty powinny mieć na celu zapewnienie wysokiego poziomu ochrony zdrowia, poprawę stanu zdrowia publicznego, zapobieganie chorobom oraz likwidowanie źródeł zagrożeń dla ludzkiego zdrowia.
Na mocy w/w art. 152 ustanowiono zasadę, iż organizowanie służby zdrowia i świadczenie usług medycznych należy do kompetencji państw członkowskich. Świadczenie usług zdrowotnych, ich organizacja, czy sposób finansowania nie podlegają harmonizacji wspólnotowej. Wszystkie kraje członkowskie mają autonomiczne systemy finansowania i organizacji świadczeń zdrowotnych, będące narzędziami do realizacji wspólnotowej polityki zdrowotnej. Dlatego też celem Unii Europejskiej w obszarze ochrony zdrowia nie jest zastępowanie państw członkowskich, ale takie działanie, które umożliwi korelację systemów działających w poszczególnych państwach Unii. Nie mniej jednak sprawy zdrowia plasują się wysoko na liście priorytetów Unii Europejskiej.
Ochrona zdrowia odgrywa znaczącą rolę w całości polityki wspólnotowej, stanowiąc część dorobku prawnego w wielu dziedzinach, w tym w zakresie:
- koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego;
- bezpieczeństwa żywności,
- kosmetyków,
- produktów farmaceutycznych,
- substancji niebezpiecznych,
- prawa atomowego.
Celem Rady Europy jest rozwój europejskiej polityki zdrowotnej, opartej ściśle na zasadach etyki, poprzez:
- budowanie pomostu między prawami człowieka, spójnością społeczną i instytucjami zdrowotnymi,
- harmonizowanie polityki zdrowotnej państw członkowskich pod kątem bezpieczeństwa i jakości,
- rozwijanie medycyny zapobiegawczej i oświaty zdrowotnej,
- upowszechnianie równego dostępu do opieki zdrowotnej, praw pacjenta, udziału obywateli i ochrony słabszych grup społecznych.
Strategia UE dotycząca ochrony zdrowia - "Razem na rzecz zdrowia" - wspiera realizację strategii "Europa 2020". Celem strategii "Europa 2020" jest przekształcenie gospodarki UE w gospodarkę inteligentną, zrównoważoną i sprzyjającą włączeniu społecznemu oraz promowanie wzrostu gospodarczego z myślą o wszystkich obywatelach. Jednym z podstawowych warunków umożliwiających osiągnięcie tego celu jest dobry stan zdrowia społeczeństwa.
Realizacji strategii UE w dziedzinie zdrowia służą wieloletnie Wspólnotowe Programy Zdrowia, wspierające działania promocyjne i profilaktyczne, które mają wpływ na zdrowie. Współfinansowane są projekty, które:
- poprawiają zdrowie fizyczne i psychiczne obywateli UE,
- zmniejszają nierówności w zakresie zdrowia między państwami członkowskimi.
Decyzją Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007r. ustanowiono Drugi Wspólnotowy Program Zdrowia Publicznego na lata 2008-2013, natomiast 11 marca 2014r. został przyjęty Trzeci Program Zdrowia Unii Europejskiej na lata 2014-2020.
Trzeci program UE w dziedzinie zdrowia obejmuje cztery cele nadrzędne. Są to:
- promocja zdrowia, profilaktyka chorób i tworzenie środowisk sprzyjających prowadzeniu zdrowego stylu życia, z uwzględnieniem zasady "zdrowie we wszystkich politykach";
- ochrona obywateli Unii przed poważnymi transgranicznymi zagrożeniami zdrowotnymi;
- zwiększanie innowacyjności, efektywności i stabilności systemów opieki zdrowotnej;
- ułatwianie obywatelom Unii dostępu do lepszej i bezpieczniejszej opieki zdrowotnej.
Program jest głównym instrumentem, przy pomocy którego Komisja Europejska realizuje unijną strategię zdrowia. Jest ona wdrażana jest poprzez roczne plany działań, określające priorytetowe dziedziny oraz kryteria finansowania działań w ramach tego programu.

Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (ang. Organization for Economic Co-operation and Development, OECD) jest międzyrządową organizacją gospodarczą, powołaną do życia w 1960r. na mocy Konwencji Paryskiej, podpisanej w 1960r. Jest bezpośrednią sukcesorką Organizacji Europejskiej Współpracy Gospodarczej (OEEC), powstałej w 1948 r. w celu odbudowy Europy ze zniszczeń wojennych w ramach realizacji Planu Marshalla. Siedziba organizacji znajduje się w Paryżu.
Głównym ciałem doradczym OECD w sprawach zdrowia jest Komitet Zdrowia (ang. Health Committee), który kieruje pracami OECD związanymi ze zdrowiem, a także doradza Radzie OECD w sprawach priorytetowych. Pracami Komitetu administruje Wydział Zdrowia (ang. Health Division) w Dyrektoriacie do spraw Zatrudnienia, Pracy i Spraw Społecznych (ang. The Directorate for Employment, Labour and Social Affairs). Do głównych zadań Wydziału Zdrowia należy analizowanie i ocena systemów zdrowotnych w ujęciu międzynarodowym poprzez system projektów analitycznych i gromadzenie danych. Prace skupiają się między innymi na wypracowywaniu wytycznych dotyczących wydatkowania oraz wskaźników jakości w służbie zdrowia.

Partnerstwo Północnego Wymiaru w Dziedzinie Zdrowia i Opieki Społecznej (ang. Northern Dimension Partnership in Public Health and Social Well-being, NDPHS) to jedno z dwóch Partnerstw, działających w ramach Północnego Wymiaru - politycznej płaszczyzny stworzonej dla pogłębienia współpracy w Europie Północnej pomiędzy państwami UE, Rosją, Norwegią i Islandią. Partnerstwo ustanowiono na mocy Deklaracji Ministrów Zdrowia regionu, podpisanej 27 października 2003r. na konferencji w Oslo. Stanowi międzynarodowy mechanizm, którego celem jest propagowanie stałego rozwoju w obszarze Północnego Wymiaru poprzez działania służące poprawie zdrowia i warunków społecznych ludności, m.in. w zakresie promocji zdrowych stylów życia, walki z uzależnieniami oraz HIV/AIDS, włączenia społecznego i zdrowia w miejscu pracy.
Działalność NDPHS poprzez przyczynianie się do wzmożonej współpracy w dziedzinie rozwoju zdrowotnego i społecznego, pomoc w ustalaniu priorytetów z zakresu zdrowia oraz wzmocnienie koordynacji międzynarodowych działań ma służyć dwóm priorytetowym obszarom:
- ograniczeniu rozpowszechnienia głównych chorób zakaźnych i zapobieganiu niezakaźnym chorobom związanym ze stylem życia;
- poprawie poziomu życia społecznego i upowszechnianiu społecznie korzystnych stylów życia.
Ochrona zdrowia w Polsce

Od 1992r. działa w Polsce Biuro Światowej Organizacji Zdrowia, które jest integralną częścią Biura Regionalnego WHO dla Europy z siedzibą w Kopenhadze (WHO EURO).
Działalność Biura WHO w Polsce skupia się na realizacji priorytetów w kwestiach systemu ochrony zdrowia i zagrożeniach dla zdrowia publicznego. Priorytety współpracy określane są w umowach, zawieranych w wyniku negocjacji między Ministerstwem Zdrowia Polski a Biurem Regionalnym WHO. Biennial Collaborative Agreement jest formalną, sygnowaną umową, dotyczącą strategicznej współpracy pomiędzy Biurem Regionalnym WHO a Państwem Członkowskim, zawieraną na okres dwóch lat. W umowach określane są konkretne oczekiwane rezultaty oraz podejmowane działania, służące ich osiągnięciu.
Główne działania podejmowane w Polsce przez WHO EURO to:
- polityka zdrowotna i rozwój systemów zdrowotnych,
- promocja zdrowych stylów życia oraz redukcja czynników ryzyka,
- nadzór i prewencja możliwej do uniknięcia umieralności oraz niesprawności,
- kreowanie promującego zdrowie środowiska.
W 1990r., w odpowiedzi na strategię Światowej Organizacji Zdrowia "Zdrowie dla wszystkich w roku 2000", opracowano Narodowy Program Zdrowia. Była to pierwsza próba zjednoczenia wysiłków różnych organów administracji rządowej, organizacji pozarządowych oraz społeczności lokalnych w celu ochrony, utrzymania i poprawy zdrowia Polaków. Zmiany polityczne, ekonomiczne i społeczne niosły za sobą nie tylko nowe wyzwania i możliwości, lecz także zagrożenia dla zdrowia wielu grup społecznych. W związku z tym zmodyfikowano Narodowy Program Zdrowia. Kolejno w 1993r., 1996r., 2002r. i 2006r. powstały dokumenty strategiczne, mające na celu harmonijny rozwój regionalny i skuteczną absorpcję środków wspólnotowych. W czerwcu 2005r. Rada Ministrów przyjęła przygotowaną przez Ministerstwo Zdrowia Strategię rozwoju ochrony zdrowia w Polsce na lata 2007-2013, której integralną częścią był Narodowy Program Zdrowia, przygotowany na lata 2007-2015.
Narodowy Program Zdrowia jest dokumentem strategicznym dla zdrowia publicznego, a więc podstawą działań w tym zakresie. Cele Programu to przede wszystkim:
- wydłużenie życia Polaków,
- poprawa jakości ich życia związanej ze zdrowiem,
- ograniczanie społecznych nierówności w zdrowiu.
Przyjęcie kolejnego Narodowego Programu Zdrowia było jednym z głównych założeń ustawy o zdrowiu publicznym, która weszła w życie 3 grudnia 2015r. Dzięki jej realizacji Polacy mają mieć większą świadomość tego, jak ważne są zdrowy styl życia i zachowania prozdrowotne.
Z założenia, w dłuższej perspektywie, działania realizowane na podstawie tej ustawy przyczynią się do:
- dalszego wydłużenia przeciętnej oczekiwanej długości życia mężczyzn (do 78 lat) i kobiet (do 84 lat),
- zmniejszenia liczby zgonów z powodu chorób zależnych od stylu życia.
7 IV - Światowy Dzień Zdrowia
Dzień (ang. World Health Day) został ustanowiony przez Pierwsze Zgromadzenie Ogólne Światowej Organizacji Zdrowia w 1948r. Obchodzony jest od 1950r. w rocznicę powstania WHO. Jego celem jest zwrócenie szczególnej uwagi na najbardziej palące i zaniedbane problemy zdrowia światowego.
Od 1995r. z okazji Światowego Dnia Zdrowia WHO wydaje Światowy Raport Zdrowia (ang. World health report) - najważniejszą publikację WHO.
Przewodnim hasłem obchodów i powtarzanym od początku powstania WHO jest hasło: Zdrowie dla wszystkich! Natomiast co roku Światowy Dzień Zdrowia odbywa się co roku pod innym hasłem. Dzień inicjuje Miesiąc Zdrowia oraz rok działań, realizowanych pod tym samym hasłem.
Tematy Światowego Dnia Zdrowia w ostatnich latach:
- 2000 - Twoja bezpieczna krew ratuje życie
- 2001 - Zdrowie psychiczne: Nie odrzucaj, spróbuj pomóc
- 2002 - Rusz się po zdrowie
- 2003 - Zdrowe środowisko dla dzieci
- 2004 - Bezpieczeństwo na drodze to nie przypadek
- 2005 - Niech każda matka i dziecko będą najważniejsi
- 2006 - poświęcony kryzysowi zasobów ludzkich w służbie zdrowia
- 2007 - Międzynarodowe bezpieczeństwo zdrowotne: Inwestować w zdrowie i budować bezpieczniejszą przyszłość
- 2008 - Chrońmy zdrowie przed wpływem zmian klimatycznych
- 2009 - Ratujmy życie! Bezpieczne szpitale w czasie katastrof
- 2010 - Człowiek i miasto
- 2011 - Odporność na antybiotyki
- 2012 - Więcej zdrowia - więcej życia / Starzenie się i zdrowie
- 2013 - Zdrowe bicie serca / Nadciśnienie tętnicze
- 2014 - Małe ukąszenia, duży problem / Choroby przenoszone przez wektory
- 2015 - Z pola na stół - uczyń jedzenie bezpiecznym
- 2016 - Pokonaj cukrzycę!
- 2017 - Depresja - porozmawiajmy o niej
- 2018 - Zdrowie dla wszystkich
- 2019 - Powszechna opieka medyczna
- 2020 - Wsparcie środowiska pielęgniarek i położnych
- 2021 - Budowanie sprawiedliwszego i zdrowszego świata dla wszystkich
- 2022 - Nasza planeta, nasze zdrowie
- 2023 - Ratujmy życie! Bezpieczne szpitale w czasie katastrof! Powszechne ubezpieczenie zdrowotne!
KALENDARZ ZDROWIA
Styczeń
- 26.01 - Dzień Transplantacji (pl)
- ostatni tydzień stycznia - Europejski Tydzień Profilaktyki Raka Szyjki Macicy (ang. European Cervical Cancer Prevention Week)
- ostatnia niedziela stycznia - Światowy Dzień Pomocy Chorym na Trąd (ang. World Leprosy Day)
Luty
- 04.02 - Światowy Dzień Walki z Rakiem (ang. World Cancer Day, ONZ)
- 11.02 - Światowy Dzień Chorego (ang. World Day of the Sick)
- 14.02 - Dzień Chorych na Padaczkę (pl)
- 15.02 - Międzynarodowy Dzień Walki z Rakiem Dzieciństwa (ang. International Childhood Cancer Day)
- 23.02 - Dzień Walki z Depresją (pl)
- ostatni dzień lutego - Światowy Dzień Chorób Rzadkich (ang. Rare Disease Day, EURORDIS)
Marzec
- Miesiąc Świadomości Raka Jelita Grubego (ang. Bowel Cancer Awareness Month, PE)
- 03.03 - Międzynarodowy Dzień dla Ucha i Słuchu (ang. International Day for Ear and Hearing, ONZ/WHO)
- 05.03 - Dzień Dentysty (pl)
- 06.03 - Europejski Dzień Terapeutów Mowy i Języka (również: Europejski Dzień Logopedy, ang. European Day of Speech and Language Therapy)
- 2.tydzień - Tydzień Świadomości Endometriozy (pl)
- 2.czwartek - Światowy Dzień Nerek (ang. World Kidney Day)
- 3.tydzień - Światowy Tydzień Mózgu (ang. Brain Awareness Week)
- 3.niedziela - Międzynarodowy Dzień Inwalidów (ang. International Invalid's Day)
- 20.03 - Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej (ang. World Oral Health Day)
- 21.03 - Światowy Dzień Zespołu Downa (ang. World Down Syndrome Day)
- 24.03 - Światowy Dzień Gruźlicy (ang. World Tuberculosis Day, ONZ/WHO)
Kwiecień
- 02.04 - Światowy Dzień Świadomości Autyzmu (ang. World Autism Awareness Day, ONZ/WHO)
- 07.04 - Dzień Pracownika Służby Zdrowia (pl, obchodzone również 18.10)
- 07.04 - Światowy Dzień Zdrowia (ang. World Health Day, ONZ/WHO)
- 11.04 - Światowy Dzień Choroby Parkinsona (ang. World Parkinson's Disease Day)

- 15.04 - Dzień Trzeźwości (ang. Abstinence Day, ONZ/WHO)
- 17-24.04 - Tydzień dla Serca (pl)
- 17.04 - Światowy Dzień Hemofilii (ang. World Hemophilia Day)
- 18.04 - Dzień Pacjenta w Śpiączce (pl, święto ustanowione uchwałą Sejmu w 2012r.)
- 25.04 - Światowy Dzień Malarii (ang. World Malaria Day, ONZ/WHO)
- 25.04 lub ostatnia środa kwietnia - Międzynarodowy Dzień Świadomości Zagrożenia Hałasem (ang. International Noise Awareness Day )
- 28.04 - Światowy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy (ang. World Day for Safety and Health at Work, ONZ/ILO, w Polsce święto ustanowione uchwałą Sejmu w 2003r.)
- 28.04 - Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiar Wypadków przy Pracy i Chorób Zawodowych (ang. International Commemoration Day for Dead and Injured Workers, ITUC)
- 29.04 - Światowy Dzień Immunologii (ang. World Immunology Day)
Maj
- 1.wtorek - Światowy Dzień Astmy i Alergii (ang. World Allergy & Asthma Day)
- 05.05 - Europejski Dzień Walki z Dyskryminacją Osób Niepełnosprawnych (ang. European Day of Persons with Disabilities, w Polsce Dzień Godności Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną)
- 05.05 - Międzynarodowy Dzień Położnej (ang. International Midwives' Day, w Polsce również 8.05)
- tydzień, w którym przypada 08.05 - Tydzień PCK (pl)
- 08.05 - Światowy Dzień Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca (ang. World Red Cross Red Crescent Day)
- 12.05 - Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek (ang. International Nurse Day, ONZ/WHO)
- 12.05 - Światowy Dzień Syndromu Chronicznego Zmęczenia i Zaburzeń Immunologicznych (ang. World Chronic Fatigue and Immune Dysfunction Syndrome Day)
- 14.05 - Dzień Farmaceuty (pl)
- 17.05 - Światowy Dzień Nadciśnienia Tętniczego (ang. World Hypertension Day)
- sobota w okolicy 22.05 - Europejski Dzień Walki z Otyłością (ang. European Obesity Day)
- 3.niedziela - Światowy Dzień Pamięci o Zmarłych na AIDS (ang. International AIDS Memorial Day)
- 25.05 - Światowy / Europejski Dzień Tarczycy (ang. World / European Thyroid Day)
- 26.05-01.06 - Tydzień Promocji Karmienia Piersią (pl)
- 30.05 - Światowy Dzień Stwardnienia Rozsianego (ang. World MS Day)

- 31.05 - Światowy Dzień Bez Papierosa (ang. World No Tobacco Day, ONZ/WHO)
- maj lub czerwiec - Ogólnopolski Dzień Diabetyka (pl)
Czerwiec
- 01.06 - Dzień bez Alkoholu (pl, święto ustanowione uchwałą Sejmu w 2006r.)
- 01.06 - Światowy Dzień Mleka (ang. World Milk Day, ONZ/FAO)
- 04-24.06 - Dni Walki z Rakiem (pl)
- 15.06 - Ogólnopolski Dzień Dogoterapii (pl)
- 18.06 - Autystyczny Dzień Dumy (ang. Autistic Pride Day)
- 19.06 - Światowy Dzień Anemii Sierpowatej (ang. World Sickle Cell Day)
- 26.06 - Międzynarodowy Dzień Przeciwdziałania Nadużywaniu Środków Odurzających i ich Nielegalnemu Handlowi (Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Narkomanii, ang. International Day against Drug abuse and Illicit Trafficking, ONZ)
- 29.06 - Dzień Ratownika WOPR (pl)
Lipiec
- 28.07 - Światowy Dzień Wirusowego Zapalenia Wątroby (ang. World Hepatitis Day, ONZ/WHO)
Sierpień
- 01-07.08 - rozpoczyna się Światowy Tydzień Karmienia Piersią (ang. World Breastfeeding Week, ONZ)
- 10.08 - Dzień Przewodników i Ratowników Górskich (pl)
Wrzesień
- wrzesień - Europejski Dzień Prostaty (ang. European Prostate Cancer Awareness Day)
- 2.sobota - Światowy Dzień Pierwszej Pomocy (ang. World First Aid Day, IFRC)
- 2.niedziela - Ogólnopolski Dzień Solidarności z Osobami Chorymi na Schizofrenię (pl, w ramach światowego programu "Schizofrenia - Otwórzcie Drzwi", ang. Schizophrenia - Open the Doors)
- 09.09 - Światowy Dzień FAS (ang. International FASD Awareness Day)
- 10.09 - Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom (ang. World Suicide Prevention Day, ONZ/WHO)
- 15.09 - Światowy Dzień Wiedzy o Chłoniakach (ang. World Lymphoma Awareness Day)

- 21.09 - Światowy Dzień Choroby Alzheimera (ang. World Alzheimer's Day)
- 25.09 - Światowy Dzień Farmaceutów (ang. World Pharmacists Day, w Polsce podaje się też datę 14.05)
- w okolicy 26.09 - Ogólnopolski Dzień Aptekarza (pl, NIA)
- ostatni tydzień - Międzynarodowy Tydzień Głuchych (ang. International Week of the Deaf, WFD)
- ostatnia niedziela - Międzynarodowy Dzień Głuchych (ang. International Day for the Deaf, WFD)

- ostatnia niedziela - Światowy Dzień Serca (ang. World Heart Day, ONZ/WHO)
Październik
- Miesiąc Świadomości Raka Piersi (ang. Breast Cancer Awareness Month)
- 04.10 - Światowy Dzień Onkologii (ang. World Oncology Day)
- 2.czwartek - Światowy Dzień Wzroku (ang. World Vision Day, ONZ/WHO)
- 10.10 - Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego (ang. World Mental Health Day, ONZ/WHO/WFMH)
- 11.10 - Światowy Dzień Walki z Otyłością (ang. World Obesity Day, ONZ/WHO, w Polsce podaje się też datę 24.10)
- 12.10 - Światowy Dzień Reumatyzmu (ang. World Arthritis Day)
- 13.10 - Dzień Ratownictwa Medycznego (pl, święto ustawowe ustanowione w 2006r.)
- 13.10 - Dzień Dawcy Szpiku (pl)
- 15.10 - Europejski Dzień Walki z Rakiem Piersi (ang. Breast Health Day)
- 15.10 - Międzynarodowy Dzień Bezpiecznej Białej Laski (ang. International White Cane Safety Day)

- 15.10 - Światowy Dzień Mycia Rąk (ang. Global Handwashing Day, ONZ/WHO)
- 18.10 - Światowy Dzień Menopauzy i Andropauzy (ang. World Menopause & Andropause Day, ONZ/WHO)
- 20.10 - Światowy Dzień Osteoporozy (ang. World Osteoporosis Day, IOF)
- 22.10 - Międzynarodowy Dzień Świadomości Jąkania (ang. International Stuttering Awareness Day, ISA)
- 26.10 - Światowy Dzień Donacji i Transplantacji (ang. World Day for Organ Donation and Transplantation, obchodzony w różnych terminach we wrześniu lub październiku)
- 29.10 - Światowy Dzień Udaru Mózgu (ang. World Stroke Day)
- 29.10 - Międzynarodowy Dzień Łuszczycy (ang. World Psoriasis Day)
- październik lub listopad - Międzynarodowy Tydzień Świadomości Nowotworów Mózgu (ang. International Brain Tumour Awareness Week)
Listopad
- 08.11 - Europejski Dzień Zdrowego Jedzenia i Gotowania (ang. European Day of Healthy Food and Cooking, UE, w Polsce również Dzień Zdrowego Śniadania)
- 2. lub 3.środa - Światowy Dzień Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc (ang. World Chronic Obstructive Pulmonary Disease Day, ONZ/WHO)
- 12.11 - Światowy Dzień Zapalenia Płuc (również: Światowy Dzień Pneumonii, Światowy Dzień Walki z Pneumonią, ang. World Pneumonia Day, ONZ/WHO/UNICEF)
- 13.11 - Międzynarodowy Dzień Niewidomych (ang. International Day for the Blind)
- 14.11 - Światowy Dzień Cukrzycy (ang. World Diabetes Day, ONZ/WHO)
- 19.11 - Światowy Dzień Toalet (ang. World Toilet Day, WTO)
- 3.tydzień - Europejski Tydzień Świadomości Mukowiscydozy (ang. European CF Awareness Week)
- 3.czwartek - Światowy Dzień Rzucania Palenia (ang. World No Smoking Day)
- 22-26.11 - Dni Honorowego Krwiodawstwa PCK (pl)
Grudzień
- 1.tydzień - Europejski Tydzień Niepełnosprawności i Rozwoju (ang. European Disability and Development Week, również: Europejski Tydzień Autyzmu, ang. European Autism Week)

- 01.12 - Światowy Dzień AIDS (ang. World AIDS Day, ONZ/WHO)
- 01-10.12 - Dni Walki z Gruźlicą i Chorobami Płuc (pl)
- 03.12 - Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych (ang. International Day of Disabled People, ONZ/WHO)

Warto zajrzeć
- Ministerstwo Zdrowia
- Biuro Światowej Organizacji Zdrowia w Polsce
- Unijny portal "Zdrowie"
- Narodowy Fundusz Zdrowia
- Trzymaj formę!
(Źródła: Biuro WHO w Polsce, Ministerstwo Zdrowia, Wikipedia, Komisja Europejska)