Podczas działań wojennych zaginęły wszystkie księgi urzędowe tutejszej szkoły...
Tym zdaniem rozpoczyna się Kronika szkolna, prowadzona od 1 kwietnia 1945r. Pierwszych kilka zdań poświęcono więc krótkiemu opisowi losów mieszkańców wsi w latach II wojny światowej.
Z informacji uzyskanych od mieszkańców wynika, że szkoła w Wałdowie Szlacheckim istniała już pod koniec XIXw. (1894r.). W 1919r. szkoła była dwuklasowa, czterooddziałowa, a po czterech latach uczniowie kontynuowali naukę w Grudziądzu.
Po wojnie edukacja we wsi rozpoczęła się w kwietniu 1945r. w przedwojennym budynku Szkoły (obecnie jest to siedziba przedszkola). W tym miesiącu pracę w Szkole podjął nauczyciel Jan Bruski, który otrzymał nominację od Inspektora Szkolnego w Chełmnie.
Otwarcie Szkoły nie mogło nastąpić prędzej z powodu zaciętych walk, które toczyły się do marca 1945r. w pobliskim Grudziądzu. Na skraju sąsiedniej wsi Biały Bór stały działa przeciwlotnicze i artyleryjskie, zaś w budynku szkolnym kwaterowało wojsko radzieckie. Ponadto budynek szkolny pozostawiał wiele do życzenia, brak było zupełnie sprzętów, szyb w oknach, zamków w drzwiach, piece były niezdatne do użycia. Mimo tych wszystkich braków natychmiast po przybyciu nauczyciela rozpoczęto prace przygotowujące do otwarcia Szkoły. Sołtys gromady, Pan Emil Nowak, skąd mógł, przywoził ławy i stoły. Budynek szkolny i boisko zostało gruntownie posprzątane. 15 kwietnia 1945r. po raz pierwszy odezwał się dzwonek, wzywający dzieci do nauki. Z tej okazji odbyła się uroczystość, podczas której po wielu latach odśpiewano polskie pieśni religijne. W uroczystości brało udział 105 uczniów, ich rodzice, nauczyciel i zarazem kierownik Szkoły Jan Bruski oraz sołtys gromady Emil Nowak.
Po uroczystości odbyła się pierwsza lekcja języka polskiego. Na samym wstępie pojawiły się pierwsze trudności. Okazało się, że poziom wykształcenia dzieci jest bardzo różny. Bardzo słabe było opanowanie języka ojczystego, jako że mówienie po polsku było podczas wojny kategorycznie zakazane i surowo karane przez okupantów.
105 dzieci rozpoczęło naukę w klasach I-IV. Lekcje prowadzone były na dwie zmiany: od godz. 8.00 do godz.12.00 zajęcia odbywały klasy III i IV, zaś od godz. 12.00 do godz. 14.00 klasy I i II. Działo się to w bardzo trudnych warunkach. Brakowało zeszytów, książek, pomocy naukowych, nawet ołówków. Na tablicy, zamiast kredą, pisano kawałkami gipsu z potłuczonych figurek. Odczuwano też brak odpowiedniego wyposażenia klas.
8 maja 1945r., na wieść o zakończeniu wojny, po raz pierwszy odśpiewano w Szkole polski Hymn Państwowy.
W maju miały miejsce jeszcze dwa ważne wydarzenia. Szkołę odwiedził Inspektor Szkolny z Chełmna oraz powstało Koło Opieki Rodzicielskiej.
Z końcem roku szkolnego przybyła do Szkoły druga nauczycielka.
Zakończenie roku szkolnego i rozdanie świadectw nastąpiło w dniu 15 lipca 1945r.
Nowy rok szkolny rozpoczął się 4 września. Naukę podjęto w klasach I-V. Kilka dni później do Szkoły przybyła Pani Maria Słaby, która objęła kierownictwo Szkoły.
W pierwszych latach do Szkoły uczęszczali uczniowie tylko z Wałdowa Szlacheckiego. We wsiach Biały Bór i Błędowo istniały osobne placówki.
Nauka w Szkole odbywała się w 5 lub 6 oddziałach, w zależności od naboru, dalszą naukę na poziomie podstawowym dzieci kontynuowały w szkołach zbiorczych w pobliskiej Rudzie, Płąchawach lub Grudziądzu.
Wydarzeniem godnym odnotowania jest umieszczenie na głównym ołtarzu kościoła w Sarnowie w maju 1948r. obrazu przedstawiającego "Przemienienie Pańskie na górze Tabor", pędzla nauczyciela ze Szkoły w Wałdowie Szlacheckim, Pana Jana Bruskiego.
23 stycznia 1949r. nastąpiło inne ważne wydarzenie. Na mocy ustawy rozwiązano Koła Opieki Rodzicielskiej, zaś powołano do życia Komitet Rodzicielski. Pierwszym Przewodniczącym Komitetu został Pan Józef Michalczyk.
Bardzo szybko do harmonogramu pracy szkolnej weszły różnorodne uroczystości, akademie i obchody, związane ze świętami państwowymi lub tradycjami narodowymi. Już w grudniu 1945r. odbyły się zabawy związane z dniem św. Mikołaja, zaś od następnego roku pojawiły się: Święto Górnika, "choinka noworoczna", Święto Kobiet, Święto Lasu, Święto Pracy, Dzień Matki, Dni Oświaty, Książki i Prasy, Święto Morza itp.
W dniu 1 czerwca 1950r. po raz pierwszy obchodzono w Szkole Święto Dziecka. W klasach przeprowadzono pogadanki, deklamowano wiersze. Po dwóch lekcjach dzieci udały się do lasu na wycieczkę.
Z dniem 1 sierpnia 1954r. zmieniło się kierownictwo Szkoły. Prowadzeniem Szkoły zajął się Pan Franciszek Rudnicki.
W roku szkolnym 1956/57 została uruchomiona klasa VI, do której uczęszczały dzieci z Wałdowa Szlacheckiego oraz z sąsiedniej wsi Biały Bór. Szkoła "wzbogaciła" się również o trzecią siłę nauczycielską.
W związku ze zmianami politycznymi, które nastąpiły w Polsce w roku 1956, rodzice wyrazili chęć, by wprowadzono nauczanie religii w Szkole. Wydział Oświaty wyraził zgodę na nauczanie religii w wymiarze 5 godzin tygodniowo dla całej Szkoły. Lekcji religii udzielał uczniom ks. proboszcz Kotwarski z parafii w Sarnowie.
Podczas wakacji w 1957r. odbył się generalny remont budynku Szkoły oraz budynku gospodarczego. Powstały trzy izby lekcyjne na parterze oraz czwarta na piętrze.
We wrześniu 1957r. uruchomiona została klasa VII, do której uczęszczały dzieci z Wałdowa Szlacheckiego i Białego Boru. W tym roku podjęła pracę w Szkole kolejna nauczycielka.
W lutym 1958 r. rozpoczęła się budowa nowego budynku Szkoły dla potrzeb Wałdowa Szlacheckiego i Białego Boru. W kosztach budowy partycypowali zarówno uczniowie, jak i ich rodzice, poprzez składki w Szkolnym oraz Rodzicielskim Kole Społecznego Funduszu Budowy Szkół. Nową Szkołę oddano do użytku w dniu 22 lipca 1959 r.
Celem zdobycia funduszów na budowę szkół podstawowych utworzono w kraju Ogólnopolski Komitet Budowy Szkół, a za nim Wojewódzkie i Powiatowe Komitety Budowy Szkół. W Wałdowie Szlacheckim Szkolne Koło Społecznego Funduszu Budowy Szkół zostało zawiązane 7 września 1958r. Należeli do niego wszyscy uczniowie. W ciągu roku szkolnego zebrano sumę 1354 zł, co stanowiło wpłatę 15,92 zł na każdego ucznia. Kolejny krok w tym kierunku poczynili rodzice uczniów i już 7 lutego 1959r. powstało Rodzicielskie Koło SFBS. Rodzice zebrali kwotę 438 zł.
Latem 1959r. Powiatowy Inspektor Oświaty otworzył w Wałdowie Szlacheckim po raz pierwszy dzieciniec wakacyjny. Zajęcia trwały od 8.00 do 16.00. Dzieci bawiły się, uczyły, a w przerwach otrzymywały posiłki. Zorganizowanie dziecińca letniego skłoniło mieszkańców do wystąpienia z prośbą o założenie w Wałdowie Szlacheckim stałego przedszkola.
Z początkiem roku szkolnego 1959/60 kierownictwo Szkoły przejął Pan Cyryl Głowiński.
Dla uczczenia 1000-lecia Państwa Polskiego społeczeństwo powiatu grudziądzkiego zapoczątkowało 10 kwietnia 1960r. zadrzewianie powiatu, sadząc około 300 drzew liściastych, w tym "Dębu Tysiąclecia", wiele drzew owocowych oraz krzewów ozdobnych.
W dniach od 10 do 15 kwietnia 1960r. członkinie Komitetu Rodzicielskiego uszyły dla szkolnego zespołu tanecznego 8 kompletów strojów kujawskich. Pieniądze na zakup materiału przekazał zespół taneczny z Białego Boru.
Od pierwszych lat istnienia Szkoły odbywało się bardzo dużo bliższych lub dalszych wycieczek dla uczniów w zależności od możliwości organizacyjnych i finansowych. W ciągu każdego roku szkolnego dzieci wyjeżdżały przynajmniej na jedną wycieczkę zamiejscową, natomiast wycieczki po okolicy były na porządku dziennym.
Nadmienić również trzeba, iż w latach 40-tych, 50-tych i jeszcze na początku 60-tych odbywały się w Szkole kursy dla dorosłych w celu umożliwienia im ukończenia szkoły podstawowej.
Przewodniczącym Komitetu Rodzicielskiego w roku szkolnym 1960/61 został Pan Zygmunt Laskowski.
Jak co roku 1 czerwca 1961r. uroczyście obchodzono w Szkole Święto Dziecka. Odbył się apel z częścią artystyczną, później wspólne zabawy i gry, rozgrywki sportowe, m.in.. strzelanie z wiatrówek, loteria książkowa oraz wspólna zabawa dla dzieci i dorosłych.
W roku 1961 Przedsiębiorstwo Elektryfikacji Rolnictwa z Bydgoszczy zelektryfikowało wsie Wałdowo Szlacheckie i Biały Bór. W Szkole włączenie prądu nastąpiło 22 grudnia 1961r., natomiast 15 stycznia następnego roku nastąpiło uruchomienie hydroforni.
W tymże roku szkolnym zakupiono dla Szkoły radio marki "Bolero" oraz zaplanowano wykonanie szkolnej sieci radiofonicznej (głośniki w klasach).
Z dniem 1 września 1964r. lekcje zaczęto rozpoczynać o godzinie 8.00. We wcześniejszych latach większość nauczycieli dojeżdżała do Szkoły z innych miejscowości, w związku z tym lekcje rozpoczynały się od godziny 8.30. Od roku 1964 tylko jedna nauczycielka dojeżdżała z Grudziądza - Mniszka. Zajęcia trwały do godziny 13.30. W tym roku kierownikiem Szkoły został Pan Czesław Nowak. W październiku 1964r. Przewodniczącą Komitetu Rodzicielskiego została Pani Helena Korzec. Rok później na stanowisko Przewodniczącego został wybrany Pan Bronisław Maliszewski, który piastował je do listopada 1972r. Po Nim Przewodniczącą została Pani Zenona Simson.
W roku szkolnym 1966/67 nastąpiła ważna zmiana organizacyjna w oświacie na poziomie szkół podstawowych. Wprowadzono klasę VIII. W pierwszym roku uczęszczali do niej uczniowie, którzy kończyli 14 lat w drugiej połowie roku kalendarzowego. Urodzeni we wcześniejszych miesiącach próbowali szczęścia, zdając egzaminy do szkół średnich.
W Szkole Podstawowej w Wałdowie Szlacheckim "pierwsza" klasa VIII liczyła 6 uczniów. Przed nauczycielami stanął nowy problem: brak lektur, pomocy dydaktycznych. Czynili jednak starania, by uczniowie zdobywali wiedzę na możliwie najwyższym poziomie.
7 września 1969r. w godzinach popołudniowych nastąpiło odsłonięcie obelisku ku czci pomordowanych w czasie II wojny światowej w Wałdowie Szlacheckim. Opiekę nad miejscem pamięci narodowej powierzono młodzieży szkolnej z Wałdowa Szlacheckiego, a kierownikowi Szkoły została wręczona odznaka opiekuna miejsc pamięci narodowej.
W połowie marca 1973r. na zebraniu Komitetu Rodzicielskiego zapadła decyzja w sprawie budowy 4-rodzinnego Domu Nauczyciela przy Szkole. W kilka dni później powołano do życia Społeczny Komitet Budowy, liczący 10 osób. Rozpoczęły się prace związane z budową. Budowniczymi Domu Nauczyciela zostali uczniowie Zasadniczej Szkoły Budowlanej w Grudziądzu. Część prac została wykonana w czynie społecznym, do którego włączyli się nauczyciele, uczniowie i ich rodzice. Budowa została ukończona w roku szkolnym 1974/75.
W roku 1973 dokonano nowego podziału administracyjnego kraju. W związku z tym nastąpiły zmiany w zakresie struktur organizacyjnych i administracyjnych szkolnictwa wiejskiego. Z dniem 1 września 1973r. powstały Zbiorcze Szkoły Gminne oraz urzędy Gminnych Dyrektorów Szkół, podlegające bezpośrednio wojewódzkim władzom oświatowym.
23 sierpnia 1974r. nastąpiło uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego. Rok szkolny rozpoczął nowy dyrektor Szkoły - Henryk Jędrzejewski. Data "sierpniowa" rozpoczęcia zajęć szkolnych obowiązywała przez trzy lata. Później powrócono do tradycyjnej daty 1 września.
4 lutego 1975r. oddano do użytku Dom Nauczyciela. W tym dniu na uroczystość otwarcia przybyli przedstawiciele powiatowych i gminnych władz partyjnych, administracyjnych i szkolnych. Poza tym w uroczystości brali udział przedstawiciele dyrekcji oraz uczniowie Zasadniczej Szkoły Budowlanej w Grudziądzu, członkowie Społecznego Komitetu Budowy, nauczyciele, uczniowie i ich rodzice.
Pierwszymi mieszkańcami Domu Nauczyciela byli: Czesław Nowak - zastępca Gminnego Dyrektora Szkół w Grudziądzu, Henryk Jędrzejewski - dyrektor SP w Wałdowie Szlacheckim, Lucjan i Maria Kukułowie - psycholog z Poradni Wychowawczo - Zawodowej w Grudziądzu i nauczycielka w SP w Wałdowie Szlacheckim oraz Danuta Durkalec - nauczycielka II LO w Grudziądzu.
Za ofiarną i ogromną pomoc przy budowie Domu Nauczyciela Naczelnik Miasta i Powiatu grudziądzkiego ufundował obóz wędrowny, na który wyjechało 20 uczniów. Obóz odbył się po zakończeniu roku szkolnego, w czasie wakacji.
Z dniem 1 września 1975r. wszedł w życie Kodeks Ucznia, wydany przez Ministerstwo Oświaty i Wychowania oraz Główną Kwaterę ZHP. Od tego dnia każda szkoła miała obowiązek realizować w swoim systemie wychowawczym założenia tego Kodeksu.
W roku szkolnym 1977/78 dyrektorem Szkoły została Pani Krystyna Gerke, w roku 1980/81 - Pan Czesław Nowak, a w roku 1984/85 - Pani Violetta Kotowska.
W roku szkolnym 1980/81 Przewodniczącą Komitetu Rodzicielskiego została Pani Gabriela Skopińska.
Ważnym wydarzeniem w tym czasie było włączenie Szkoły i Domu Nauczyciela do nowej sieci wodociągowej. Miało to miejsce na przełomie listopada i grudnia 1981r.
13 grudnia 1981r. wprowadzono w Polsce stan wojenny. W związku z tym władze oświatowe zarządziły przerwę w nauce od dnia 14 grudnia 1981r. do3 stycznia 1982r. 5 stycznia odbył się w Szkole apel. Dyrektor Szkoły omówił zagadnienie podstaw prawnych, a także ograniczenia i zakazy obowiązujące w okresie trwania stanu wojennego.
Z inicjatywy Samorządu Szkolnego 22 marca 1982r. po raz pierwszy w Szkole odbyła się uroczystość związana z powitaniem wiosny. Uczniowie wszystkich klas w towarzystwie nauczycieli udali się nad ciek wodny zwany Młynówką. W czasie przemarszu przez wieś dzieci śpiewały znane piosenki o wiośnie. Nad Młynówką rozpalono ognisko, przy którym odbyły się tańce, śpiewy oraz występ zespołu flecistów. Akcentem końcowym święta było topienie Marzanny. Święto Wiosny weszło od tego roku na stałe do kalendarza imprez szkolnych.
Z końcem października 1982r. zakończył się remont budynku szkolnego i gospodarczego. Również w tym czasie po trzech latach Szkoła odzyskała salę gimnastyczną. Z powodu kapitalnego remontu budynku Przedszkola w Wałdowie Szlacheckim dzieci przedszkolne miały swą siedzibę w sali gimnastycznej Szkoły.
Przewodniczącą Komitetu Rodzicielskiego w roku szkolnym 1986/87 została Pani Irena Sowa.
6 grudnia 1986r. w Gminnym Ośrodku Kultury odbył się I Gminny Przegląd Piosenki Dziecięcej. Brali w nim również udział uczniowie Szkoły Podstawowej w Wałdowie Szlacheckim.
Pomimo trudnych lat 80-tych nadal odbywało się dużo wycieczek szkolnych, które pozwalały dzieciom poznawać piękno własnego kraju oraz wspaniale bawić się poza murami Szkoły i z dala od codziennych nakazów i zakazów.
W roku szkolnym 1990/91 stanowisko dyrektora objął były uczeń Szkoły Podstawowej w Wałdowie Szlacheckim, dotychczasowy nauczyciel tej Szkoły - Pan Krzysztof Maliszewski.
W tym roku szkolnym zmienił się również skład Zarządu Komitetu Rodzicielskiego. Przewodniczącym został Pan Zygmunt Zawadka. Kolejnym Przewodniczącym został Pan Zygmunt Wroniecki w roku szkolnym 1993/94, w roku szkolnym 1995/96 - Pani Krystyna Fejczuk, w roku szkolnym 1997/98 - Pani Renata Głażewska, a od roku 1999/2000 Przewodniczącą Komitetu Rodzicielskiego jest Pani Izabela Bizon.
W roku szkolnym 1990/91 po wieloletniej przerwie wprowadzono z powrotem do Szkoły nauczanie religii. Obowiązek ten został powierzony księdzu proboszczowi z parafii w Sarnowie - Jerzemu Pawłowskiemu. Od roku 1995/96 rozpoczęła w Szkole pracę katechetka.
Od 1990 roku wprowadzono do Szkoły kilka sympatycznych zwyczajów. Jednym z nich był coroczny konkurs pn. "Najpiękniejszy stroik świąteczny". Początkowo stroiki były wykonywane "klasowo", później pozostawiono uczniom dowolność w doborze grupy wykonawczej.
Innym zwyczajem było organizowanie "jasełek" wigilijnych. Do tradycji Szkoły wszedł zwyczaj, iż ostatni dzień nauki przed Świętami Bożego Narodzenia jest dniem uroczystym, wypełnionym powagą, zadumą, ale też i radością z okazji Świąt i zbliżającego się nowego roku.
Kolejnym zwyczajem szkolnym stało się organizowanie Szkolnego Przeglądu Form Artystycznych, który odbywał się w ostatni piątek przed feriami zimowymi w porze popołudniowej. Niestety, zwyczaj ten zaniknął w 1999r. W zamian często poszczególne klasy czy grupy uczniowskie przygotowywały przedstawienia czy inscenizacje teatralne, które wystawiane były podczas różnych uroczystości szkolnych, a od 1997r. - na Przeglądach Form Artystycznych szkół gminy Grudziądz, odbywających się w Gminnym Ośrodku Kultury w Małym Rudniku.
Wiosną 1996r. nastąpiło inne bardzo ważne wydarzenie. Rozpoczęła się rozbudowa budynku Szkoły. Po kilkuletnich staraniach dyrektora Pana Krzysztofa Maliszewskiego wreszcie ruszyły prace budowlane. Najpierw pojawiły się wykopy. Latem było już gotowe podpiwniczenie. Jesienią nowa część budynku została pokryta dachem. Potem trwały już prace wykończeniowe i elewacyjne. Przy okazji dokonano remontu starej części budynku Szkoły. Wszystkie prace budowlane prowadziła firma REMBUD. W nowej części budynku szkolnego zostały umieszczone dwie pracownie, biblioteka, szatnie. Szkoła została oddana do użytku 1 września 1998r.
Już w latach 90. Szkoła włączała się w działania proekologiczne, m.in. uczestnicząc corocznie w akcji "Sprzątanie świata", będącej częścią międzynarodowego ruchu na rzecz ochrony środowiska, zainicjowanej w Polsce w 1994r. przez Fundację Nasza Ziemia.
12 czerwca 1997r. uczniowie pod opieką Pani Janiny Maliszewskiej wzięli udział w I Gminnym Pikniku Ekologicznym, który odbył się w Węgrowie. Na imprezę składały się różne konkursy o tematyce ekologicznej. Głównym punktem programu był marsz na orientację przez las połączony z wykonywaniem różnych zadań w punktach kontrolnych. Reprezentacja Szkoły zdobyła II miejsce w konkursie plastycznym i otrzymała nagrodę książkową oraz pamiątkowe dyplomy.
Również w tym roku rozpoczęły się Jesienne Turnieje Szkół Podstawowych i w ramach tych Turniejów - Konkursy Wiedzy o Gminie, w których od początku brali udział uczniowie Szkoły Podstawowej w Wałdowie Szlacheckim.
Kolejna zmiana dyrektora Szkoły nastąpiła w roku szkolnym 1997/98. W styczniu odszedł dotychczasowy dyrektor, a Jego obowiązki przejęła nauczycielka Szkoły - Pani Irena Plieth. Po konkursie, który odbył się latem 1998r. dyrektorem Szkoły od sierpnia został Pan Krzysztof Sulerzycki. Objął on równocześnie funkcję Dyrektora nowo powstałego Gimnazjum nr 3.
W roku szkolnym 1998/99, a także w następnym, w związku z reformą struktur organizacyjnych szkolnictwa, wystąpiła niezwykła sytuacja. Mianowicie, absolwentami Szkoły Podstawowej byli zarówno uczniowie klasy VI, jak i uczniowie klasy VIII, przy czym kończący klasę VI nadal pozostawali "na miejscu", ponieważ w Wałdowie Szlacheckim w budynku Szkoły Podstawowej powstało Gimnazjum nr 3. Obydwie placówki zostały połączone w Zespół Szkół w roku szkolnym 2002/2003.
8 maja 2001r. Rada Pedagogiczna, Komitet Rodzicielski oraz Samorząd Uczniowski złożyli do Zarządu i Rady Gminy Grudziądz wniosek o nadanie Szkole imienia Stanisława Broniewskiego "Orszy". Nastąpiło to 27 czerwca 2001r. na posiedzeniu Zarządu Gminy.
25 maja 2002r. podczas uroczystej akademii w Szkole Podstawowej w Wałdowie Szlacheckim nastąpiło uroczyste przekazanie Szkole Sztandaru. Data ta została przyjęta jako dzień Święta Szkoły.
W tradycji Szkoły jest organizowanie corocznych wycieczek szkolnych. Mają one służyć poznawaniu ciekawych miejsc, integracji uczniów i nauczycieli oraz wypoczynkowi po pracowitym roku szkolnym. Począwszy od roku szkolnego 1998/99 powstała tradycja wspólnych wyjazdów wszystkich uczniów i pracowników Szkoły Podstawowej i Gimnazjum oraz chętnych rodziców. W maju 1999r. odbył się biwak szkolny w Kątach Rybackich, rok później w Krynicy Morskiej, a następnego roku w Mikoszewie - dla uczniów klas młodszych. W roku 2002 biwak odbył się ponownie w Kątach Rybackich, zaś w roku 2003 - we Wdzydzach Kiszewskich. Szansę wyjazdu otrzymuje każdy uczeń, a dorośli robią wszystko, by dzieci mogły skorzystać z wypoczynku. Poszukiwani są sponsorzy, organizowane akcje, mające na celu zebranie pieniędzy, np. zbiórka różnych surowców.