Historyczne dzieje wsi, przynajmniej te udokumentowane w średniowiecznych źródłach, rozpoczęły się w pierwszych latach XVw. W tym czasie osada stanowiła własność prywatną, a administracyjnie wchodziła w skład województwa lipieckiego. Krzyżackie dokumenty podają, ze w 1409r. dziedzic Płąchaw, rycerz Kuncze, otrzymał z kasy zakonu 8 grzywien za konia utraconego w wyprawie przeciw Polsce do ziemi dobrzyńskiej. W 1433r. wymieniany jest Stefan z Płąchaw. Kolejny właściciel tej miejscowości to znany z kart podręczników historii rycerz Otto, ławnik chełmiński i członek Związku Pruskiego. Otto z Płąchaw należał do tych rycerzy dawnego państwa krzyżackiego, którzy jako pierwsi dla obrony praw mieszkańców przed uciskiem zakonu powołali do życia Związek Stanów Pruskich. W latach 1447-1453 rycerz Otto współdziałał blisko z frakcją skupioną wokół Jana Cegenberga, a więc z tymi, którzy dążyli do porozumienia z wielkim mistrzem i utrudniali działania Tajnej Rady Związku.
Przez następne wieki, gdy ziemia chełmińska pozostawała we władaniu monarchów polskich, Płąchawy były nadal majątkiem szlacheckim. Lustracja dóbr ziemskich sporządzona w 1570r. jako właściciela 4,5-włókowego działu oraz karczmy w Płąchawach podaje bogatego szlachcica - Feliksa Mełdzyńskiego, właściciela m.in. części Wałdowa Szlacheckiego i Mełna.
W latach następnych posiadaczami Płąchaw zostaje wpływowa i zasłużona w naszym regionie rodzina Działowskich. W 1799r. właśnie w Płąchawach urodził się Ksawery Działowski, dziedzic Mgowa, Wałycza i Elżanowa, fundator kościoła w Wielkołące, gdzie też spoczął po śmierci w 1866r. Z Płąchawami związany był także syn Ksawerego, Zygmunt Działowski (1843-1878), wybitny historyk, bibliofil, kolekcjoner starożytności, mecenas sztuki i założyciel Towarzystwa Naukowego w Toruniu.