banner

24 lipca 1919r. powołano do życia Policję Państwową. Od tego czasu dzień 24 lipca jest obchodzony jako Dzień Policji.

Policja to umundurowana i uzbrojona formacja przeznaczona do ochrony bezpieczeństwa ludzi i mienia oraz do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego. Do jej głównych zadań należy pilnowanie przestrzegania prawa i ściganie przestępców, jak również zapewnienie ochrony i pomocy w sytuacjach kryzysowych zarówno wobec ludzi jak i mienia. Jeżeli jest to konieczne, policja nadzoruje na poziomie operacyjnym także wszelkie służby ratownicze.

Wyraz "policja" pochodzi od greckiego słowa politeia - obywatelstwo, rząd, państwo i łacińskiego politia - władza państwowa. W świecie nowożytnym pojawia się około 1500r. w Francji jako police.

Policja jest fundamentem stabilnego i bezpiecznego państwa, jednak czasami bywa również skutecznym narzędziem w rękach władzy, stosowanym do narzucania społeczeństwu swej woli i tłumienia protestów.

Utrzymywanie policji może być zastrzeżone wyłącznie dla państwa, jak obecnie w Polsce, może jednak należeć również do jednostek samorządu terytorialnego, jak w Wielkiej Brytanii i w USA.

Historia Policji w Polsce

Początki policji w Polsce jako zorganizowanej formacji sięgają czasów I wojny światowej, kiedy tworzyć się zaczęły różne milicje i straże obywatelskie, mające za zadanie ochronę ludności i mienia. Kiedy w listopadzie 1918r. Polska odzyskała niepodległość, trzeba było bronić jej nie tylko przed zagrożeniem z zewnątrz, ale i wewnątrz państwa. Postanowiono wtedy utworzyć zunifikowaną organizację policyjną.

W 1919r. Kazimierz Młodziński otrzymał od rządu RP zadanie połączenia wszystkich istniejących formacji milicyjnych i policyjnych w całość. Organizacja została utworzona w Polsce na mocy Ustawy z dnia 24 lipca 1919r. o policji państwowej (Dz.Pr.P.P. 1919 nr 61 poz. 363), która dokonała unifikacji wcześniej istniejących formacji policyjnych Milicji Ludowej, powołanej Dekretem Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego z dnia 5 grudnia 1918r. (Dz.U. 1918 nr 19 poz. 53) i Policji Komunalnej, powołanej Dekretem Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego z dnia 9 stycznia 1919r. (Dz.Pr.P.P. 1919 nr 5 poz. 98). Strukturę organizacyjną Policji Państwowej dostosowano do podziału sądowego kraju. Dowodził nią wówczas Komendant Główny, podporządkowany Ministrowi Spraw Wewnętrznych. Pierwszym Komendantem Głównym mianowano warunkowo prawnika Mariana Borzęckiego.

Minęło trochę czasu, zanim udało się zahamować wygenerowaną przez wojnę przestępczość. Ścigano wówczas bandytów, zbrojnych rabusiów, rabusiów rzecznych, podpalaczy, zabójców i trucicieli, złodziei kradnących z wagonów towarowych i składów kolejowych zwanychfurmanami, handlarzy żywym towarem, szpiegów, agitatorów i agentów państw ościennych/ złodziei bydła, w tym koniokradów, włóczęgów, kontrabandzistów oraz macherów wojskowych, czyli tych, którzy za pomocą różnych środków umożliwiali młodzieży uchylanie się od służby wojskowej.

Postanowienia Ustawy z 1919r. odnosiły się początkowo tylko do obszaru b. Królestwa Polskiego. Na terenach pozostałych zaborów tworzone były przez dzielnicowe ośrodki polityczne odrębne formacje policyjne. Unifikacja formacji policyjnych na obszarze II Rzeczypospolitej następowała stopniowo. W latach 20-tych XXw. wielokrotnie podejmowano próby nowelizacji ustawy policyjnej. Ostatecznie zreorganizowania Policji Państwowej dokonało Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 6 marca 1928r. (Dz.U. 1928 nr 28 poz. 257).

Osiągnięcia przedwojennej Policji w zaprowadzaniu porządku prawnego w Polsce były duże. Znaczące sukcesy zanotowała szczególnie w walce z przestępczością pospolitą. Policja Państwowa utrzymywała międzynarodowe kontakty zawodowe. Była jednym z członków założycieli Międzynarodowej Komisji Policji Kryminalnej, czyli odpowiednika dzisiejszego Interpolu.

Po utracie niepodległości w wyniku wojny polsko-niemieckiej, w październiku 1939r. niemieckie władze okupacyjne nakazały wszystkim funkcjonariuszom Policji Państwowej powrót do służby pod rygorem "najsurowszych kar". Z tych, którzy stawili się do służby, Niemcy powołali Policję Polską. Spora liczba funkcjonariuszy tej tzw. "granatowej policji" była zaangażowana w działania organizacji podziemnych, walczących z okupantem, płacąc za to najwyższą cenę. Wielu przedwojennych policjantów z terenów zajętych przez Armię Czerwoną trafiło do łagrów i straciło tam życie.

7 października 1944r. Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego przyjął Dekret o Milicji Obywatelskiej (Dz.U. 1944 nr 7 poz. 33). Nie była to tylko zmiana nazwy. Mimo, że jej terenowe jednostki w większości realizowały typowe zadania porządkowe i ścigały pospolitych przestępców, w świadomości Polaków Milicja Obywatelska zapisała się jako instytucja reprezentująca przede wszystkim interesy państwa, a nie społeczeństwa. Jednak to m.in. milicjanci w latach 80-tych i 90-tych XXw. doprowadzili do przełomu i zmian.

6 kwietnia 1990r. Sejm przyjął nowe regulacje prawne, które zyskały miano tzw. pakietu ustaw policyjnych. Znalazły się w nim trzy ustawy regulujące organizację i działalność Urzędu Ministra Spraw Wewnętrznych oraz dwóch podległych mu formacji - Urzędu Ochrony Państwa oraz Policji. Kilka miesięcy później Sejm przyjął ustawę o Straży Granicznej, co zakończyło na gruncie legislacyjnym podstawowy proces organizacyjnej przebudowy resortu spraw wewnętrznych.

Mocą Ustawy z dnia 6 kwietnia 1990r. o Policji (Dz.U. 1990 nr 30 poz. 179) została zniesiona Milicja Obywatelska, a jej miejsce zajęła Policja jako "umundurowana i uzbrojona formacja przeznaczona do ochrony bezpieczeństwa obywateli oraz utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego". W ustawie przywrócono podstawową zasadę działania jej przedwojennej poprzedniczki: apolityczność oraz filozofię postępowania zakładającą współpracę ze społeczeństwem, zamiast konfrontacji z nim. Ustawa wprowadzała następujące rodzaje policji: policja kryminalna (obejmująca służbę dochodzeniowo-śledczą, operacyjno-rozpoznawczą, techniki kryminalistycznej i techniki operacyjnej), policja ruchu drogowego i prewencji, oddziały prewencji i pododdziały antyterrorystyczne, policja specjalistyczna (w tym kolejowa, wodna i lotnicza), policja lokalna. Pierwszym komendantem głównym Policji został 10 maja 1990r. płk Leszek Lamparski.

1 stycznia 1999r., wraz z wprowadzeniem reformy administracyjnej kraju, Policja zaczęła funkcjonować w nowej strukturze organizacyjnej. Komendzie Głównej Policji podlega 16 komend wojewódzkich, Komenda Stołeczna będąca komendą miejską, ale na prawach wojewódzkiej, komendy powiatowe i miejskie oraz posterunki.

W Policji służy około 100 tys. policjantów. Kandydaci na policjantów i policjanci są szkoleni w 5 szkołach Policji w kraju.

Warto zajrzeć

Popieraj swoją policję

"Popieraj swoją policję" to hasło lansowane w Polsce od lat 90-tych XXw., mające na celu wytworzenie w obywatelach więzi emocjonalnej z policją, uświadomienie im, że z samego swego założenia działa ona na rzecz i w interesie społeczeństwa.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918r. przez krótkie dwudziestolecie międzywojenne służby państwowe usiłowały odbudować w Polakach poczucie związku obywateli ze swoim państwem, zatarte przez ponad sto lat zaborów i konflikt interesów narodowych z interesami państw zaborczych. Okres II wojny światowej i niemieckiej okupacji zniszczył te zabiegi, a panujący po wojnie w Polsce system komunistyczny nadal skutecznie niweczył te związki, ustanawiając trwałą barierę dzielącą kraj na "nas" i na "onych", czyli bliżej niesprecyzowane kręgi nieprzyjaznego ludziom państwa, reprezentowanego między innymi przez formacje milicji, ZOMO itp.

Transformacja, która zaszła w Polsce w 1989r. ujawniła potrzebę oczyszczenia wizerunku formacji policyjnej, co w wymiarze werbalnym znalazło odbicie m.in. w przemianowaniu Milicji Obywatelskiej na Policję, a także w wylansowaniu hasła "Popieraj swoją policję". Nalepka z tym hasłem wypisanym białymi literami na granatowym tle przyklejana jest z tyłu do karoserii samochodów policyjnych.

(Źródła: Wikipedia, Policja.pl)