banner

Miłości babci i dziadka nie zastąpi nic.

(Krystyna Janda)

Babcia i Dziadek to jedne z najważniejszych osób w naszym życiu. To oni opiekowali się nami w dzieciństwie, kiedy nasi rodzice byli w pracy, pomagali nam w robieniu lekcji. Babcia piecze najlepsze ciasta, świetnie gotuje, daje słoiki dżemów. To Ona pomaga nam szyć ubrania dla lalek i pomagała leczyć chorego misia. Wiadomo - nasza Babcia jest najlepsza na świecie. Wspaniałością dorównuje jej chyba tylko Dziadek, który zawsze był chętny do brania nas na barana, pomagał jeździć na rowerze i dawał słodycze, gdy nikt nie widział.

Ludzie z różnych miejsc świata zgadzają się co do jednego - nasze Babcie i Dziadkowie są wspaniali i nikt Ich nie zastąpi.

KALENDARZ SENIORA

21 I - Dzień Babci (pl)
22 I - Dzień Dziadka (pl)

Wspomina Pan Ryszard Danecki, redaktor Expressu Poznańskiego:

Pomysł uhonorowania babć rzucił tygodnik "Kobieta i życie". Szybko w 1964 podchwycił go "Express Poznański" i spopularyzował w 1965. Byłem wtedy kierownikiem działu kultury i uczestnikiem tego wydarzenia.

W styczniu 1965 występowała gościnnie na scenie poznańskiego Domu Kultury MO przy ul. Grunwaldzkiej wspaniała artystka, ostatnia z legendarnego rodu Trapszów - Mieczysława Ćwiklińska. Obchodziła akurat swoje 85. urodziny. Zastanawialiśmy się w redakcji "Expressu Poznańskiego" jak ją uczcić?

Grała w sztuce Casony "Drzewa umierają stojąc" rolę Babci. Zamówiliśmy więc w cukierni "Merkurego" wielki tort z napisem "Dla babci". Po pierwszym akcie wręczyłem jej kwiaty i ten tort, wmawiając, że my w Poznaniu obchodzimy 21 stycznia Dzień Babci. Oczywiście, nazajutrz ukazał się duży artykuł o tym wydarzeniu...

Kierownictwa popołudniowych dzienników spotykały się na początku każdego roku w Warszawie i każda redakcja przedstawiała ostatnio podjęte inicjatywy. Wówczas właśnie - oprócz konkursów na nowelkę: "Expressu", kiermaszów podczas majowych Dni Oświaty Książki i Prasy, powiedziałem o Dniu Babci.

Warszawski "Express Wieczorny" podchwycił ten pomysł i w roku następnym 21 stycznia też ogłosił Dniem Babci. I tak zaczęło się w całej Polsce. Do dziś wielu przypisuje autorstwo święta centralnej gazecie, tymczasem "Express Poznański" był pierwszy. Na prośbę naszej redakcji cukiernia "Merkurego" co roku piekła coraz popularniejsze torciki, dedykowane babciom. Aby popularyzować ten dzień, na początku w kartonach dokładaliśmy losy loterii z dodatkowymi nagrodami - niespodziankami.

Później powstała również tradycja obchodzenia Dnia Dziadka.

W latach 70-tych TVP przeprowadziła konkurs, którego celem było ustanowienie Dnia Dziadka. Udział brali starsi, znani panowie. Zwycięzcą został pan Mieczyslaw Fogg. I właśnie dzień Jego urodzin (30 maja) miał być obchodzony jako Dzień Dziadka. W nastepnym roku pojawił się w kalendarzu. Data ta jednak się nie przyjęła i Dzień Dziadka zaczęto obchodzić w styczniu, po Dniu Babci.

W Polsce święta te obchodzone są głównie w przedszkolach i szkołach podstawowych. W tych dniach dzieci wręczają własnoręcznie wykonane drobiazgi i laurki, składają życzenia, a szczęśliwi Dziadkowie odwiedzają przedszkola, szkoły i ze wzruszeniem oglądają przygotowane przez najmłodszych inscenizacje.

Dzień Babci (ang. Grandmother's Day) i Dzień Dziadka (ang. Grandfather's Day) obchodzone są na całym świecie, mimo że w różnych terminach.

W Bułgarii Dzień Babci (bułg. Babin Den) obchodzony jest 20 stycznia, W Wielkiej Brytanii Święto Babci (ang. Grandmother Achievement Day) przypada na 11 lutego. Dzień Babci w Holandii (hol. Opa- en Omadag) to święto ruchome. W Niemczech (niem. Großeltern-Tag) Dzień Babci obchodzony jest we wrześniu. Włoskie Babcie mają swoje święto 2 października. Francuzi Dzień Babci (fr. Fête des Grand-Mères) obchodzą w pierwszą niedzielę marca, Meksykanie w czerwcu, a Brazylijczycy 26 lipca.

Amerykańskim (Stany Zjednoczone, Kanada) odpowiednikiem naszych Dni Babci i Dziadka jest "Narodowy Dzień Dziadków" (tj. wszystkich Babć i Dziadków, ang. National Grandparents Day), nie jest więc świętem rozdzielonym na dwa dni. To świeckie święto obchodzone jest w pierwszą niedzielę po amerykańskim Święcie pracy, czyli we wrześniu. Stało się tak dzięki Marian McQuade - gospodyni domowej z Fayette County w zachodniej Wirginii. Przekonała ona grupę osób, aby w ten sposób uczcić seniorów. Początkowo obchodzono to święto tylko w tym stanie, jednak w 1978r. prezydent Jimmy Carter ogłosił National Grandparents Day. Dzień ten ma za zadanie uświadomić dzieciom, jak wiele zawdzięczają swoim dziadkom. Wnuki są zachęcane do pomocy najstarszym członkom rodziny. W szkołach, kościołach i domach spokojnej starości organizowane są uroczystości. Święto celebruje się także w gronie rodzinnym przy ogniskach czy grillach.

W Japonii zamiast Dnia Babci i Dziadka obchodzi się "Dzień Szacunku dla Wieku" (jap. Keiro no Hi), który przypada na trzeci poniedziałek września.

W kalendarzu pojawia się coraz więcej dni, które mają stanowić okazję do celebrowania dojrzałego czy starszego wieku. Dni tego rodzaju zyskują sobie coraz większą popularność, choć impet ich obchodów nie jest jeszcze imponujący. Wkrótce będą się cieszyły coraz większym powodzeniem, ze względu na proces starzenia się społeczeństw.

15 VI - Światowy Dzień Świadomości Znęcania się nad Osobami Starszymi

Międzynarodowa Organizacja Zapobiegania Znęcaniu się nad Osobami Starszymi (ang. The International Network for the Prevention of Elder Abuse, INPEA) - organizatorzy i pomysłodawcy Światowego Dnia Świadomości Znęcania się nad Osobami Starszymi (ang. World Elder Abuse Awareness Day), obchodzonego w Polsce pod nazwą Światowy Dzień Praw Osób Starszych, pragną zwrócić uwagę na problem nieodpowiedniego traktowania osób w podeszłym wieku oraz na wynikające stąd konsekwencje; chodzi także o to, by nadać temu zjawisku globalne znaczenie, którego nie osłabiłoby zakończenie obchodów. Te zaś obejmują krajowe oraz międzynarodowe akcje prowadzone w społecznościach globalnych, narodowych, regionalnych czy lokalnych w postaci wolontariatu, programów edukacyjnych, wydarzeń artystycznych i kulturalnych, wspieranych technologiami informatycznymi.

Światowy Dzień Praw Osób Starszych to również sposób na połączenie ogólnokrajowych wysiłków z inicjatywami międzynarodowymi. Taka kooperacja umożliwia "młodym" i "starym" budowę nowych relacji oraz daje odwagę powiedzenia "nie" wszelkim nadużyciom oraz praktykom dyskryminacyjnym tych, których starość odsunęła na boczny tor. Ma także rozbudzić poczucie solidarności międzypokolenowej.

1 X - Międzynarodowy Dzień Osób Starszych

Dzień (ang. International Day of Older Persons) został ustanowiony w 1990r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego została przyjęta w następstwie innych inicjatyw Narodów Zjednoczonych na rzecz osób starszych, takich jak Międzynarodowy Wiedeński Plan Działania dotyczący Osób Starszych, przyjęty w 1982r. przez Światowe Zgromadzenie na Temat Osób Starszych i zatwierdzony w tym samym roku przez Zgromadzenie Ogólne.

Zgromadzenie Ogólne uznało, że warto wyznaczyć dzień, w którym różne instytucje i organizacje, a także media skupią swoją uwagę na tym, jaki wkład wnoszą osoby starsze w życie społeczeństw i podniosą na forum problemy, z jakimi boryka się ta grupa wiekowa. Mając świadomość, że rośnie liczba i udział ludzi starszych w ogólnej populacji, członkowie ZO apelują o stworzeniem tym osobom, które wykazują chęć i zdolności, warunki do uczestnictwa w życiu społecznym.

Jak dotąd, nie stworzono jednolitego programu obchodów, który zostałby wdrożony we wszystkich krajach członkowskich, 1 października stał się jednak czasem, w którym wzmożona aktywność przejawiają organizacje działające na rzecz praw człowieka, rozwoju społecznego i powstrzymania przejawów dyskryminacji (w tym ageizmu).

ONZ postuluje dla seniorów:

  • Niezależność - Osoby starsze powinny: mieć dostęp do odpowiednich zasobów żywności i wody, schronienia, odzieży i opieki lekarskiej poprzez zabezpieczenie dochodów, wsparcie ze strony rodziny i społeczności oraz formy samopomocy; mieć możliwość zarobkowania, korzystania z programów edukacyjnych, życia w warunkach zapewniających bezpieczeństwo.
  • Uczestnictwo - Starsi powinni utrzymywać więzi społeczne, mieć możliwość poszukiwania i korzystania z form służby na rzecz swoich społeczności, zakładania ruchów lub stowarzyszeń osób starszych.
  • Opieka - Osobom starszym należy się opieka ze strony rodzin i społeczności oraz ochrona zgodna z systemem kulturowych wartości poszczególnych narodów. Seniorzy powinni mieć dostęp do opieki medycznej, do usług socjalnych i prawnych, a także możliwość korzystania z właściwych form opieki instytucjonalnej zapewniającej ochronę, rehabilitację oraz społeczną i umysłową aktywizację w humanitarnym i bezpiecznym środowisku.
  • Samorealizacja - Osoby starsze powinny mieć warunki, by w pełni rozwijać swój potencjał, mieć dostęp do edukacyjnych, kulturalnych, duchowych i rekreacyjnych zasobów społeczeństw.
  • Godność - Osoby starsze powinny mieć możliwość życia godnego, bezpiecznego i wolnego od wyzysku oraz fizycznej lub umysłowej przemocy.
18 X - Światowy Dzień Menopauzy i Andropauzy

Dzień (ang. World Menopause & Andropause Day) został ustanowiony przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) i Międzynarodowe Towarzystwo Menopauzy (IMS). Jego celem jest zwrócenie uwagi na problemy oraz sposoby walki z objawami i następstwami zmian zachodzących w organizmie około 50 roku życia. Dzięki osiągnięciom współczesnej medycyny można łatwo złagodzić dolegliwości związane ze starzeniem się organizmu, a część z nich nawet całkowicie wyeliminować. Należy podkreślać jak ważne dla zachowania dobrego zdrowia i samopoczucia są regularne badania, prawidłowa dieta oraz aktywny tryb życia.

20 X - Europejski Dzień Osób Starszych (ang. European Day of Older Persons)
14 XI - Dzień Seniora (pl)

W Polsce ogólnopolski Dzień Seniora obchodzony jest 14 listopada. Tego dnia dla osób starszych organizowane są m.in. występy artystyczne, wykłady prowadzone przez specjalistów i darmowe badania.

W Stanach Zjednoczonych obchodzi się Narodowy Dzień Seniora (ang. The National Senior Citizens Day). Niektórzy świętują go 14 sierpnia, kiedy prezydent Franklin Roosevelt podpisał w 1935r. ustawę o ubezpieczeniach społecznych, jednak w 1988r. Ronald Reagan, który był wtedy prezydentem USA, Dniem Seniora ogłosił 21 sierpnia. Święto zostało ustanowione na cześć seniorów, którzy wnieśli pozytywny wkład w swoje społeczności, a także, aby uświadomić ogółowi problemy społeczne, zdrowotne i ekonomiczne, które dotykają seniorów.

1999 - Międzynarodowy Rok Seniorów

Rok 1999 został ogłoszony przez ONZ Rokiem Seniorów (ang. International Year of Older Persons) pod hasłem "Społeczeństwo otwarte dla wszystkich pokoleń".

(Źródła: m.in. Wikipedia, Wikipedia, Senior.pl)