Komputer i Internet

Komunikacja z wykorzystaniem sieci internetowej jest jedną z najpopularniejszych form wymiany informacji pomiędzy ludźmi. Bez barier i bez zobowiązań, za to z dużymi możliwościami.

Media społecznościowe (ang. social media) to określenie odnoszące się do ogólnie pojętego korzystania z internetowych i mobilnych technologii, by przekształcić komunikację w interaktywny dialog.

Według najnowszych danych (styczeń 2020r.) obecnie z portali społecznościowych aktywnie korzysta 3,80 miliarda użytkowników, czyli 49% populacji.

Największym medium społecznościowym na świecie jest Facebook. Z końcem 2019r. na całym świecie było 2,5 miliarda aktywnych użytkowników.

Za nim uplasował się najpopularniejszy serwis wideo, czyli YouTube z 2 miliardami użytkowników.

Trzecie miejsce na podium przypadło komunikatorowi WhatsApp, który jest numerem jeden w aż 138 krajach, posiadając 1,6 miliarda użytkowników.

Zaraz za tą trójką znalazł się komunikator Facebooka, czyli Messenger, z którego korzysta 1,3 miliarda użytkowników.

Miejsce piąte z wynikiem 1,151 miliarda użytkowników zajął WeChat.

Instagram zajął miejsce szóste z 800 milionami korzystających z aplikacji.

Tutaj znaleźć można statystyki dotyczące korzystania z mediów społecznościowych na świecie (01.2021), a tutaj - w Polsce (01.2020).

POCZTA ELEKTRONICZNA

Poczta elektroniczna, e-poczta, e-mail, mejl (ang. electronic mail, e-mail) to usługa internetowa, w nomenklaturze prawnej określana zwrotem "świadczenie usług drogą elektroniczną", służąca do przesyłania wiadomości tekstowych, jak i multimedialnych, tzw. listów elektronicznych - stąd zwyczajowa nazwa tej usługi.

E-mail został wymyślony w 1965r. Autorami pomysłu byli Louis Pouzin - francuski informatyk oraz amerykańscy programiści - Glenda Schroeder i Pat Crisman. Wówczas jednak usługa ta służyła jedynie do przesyłania wiadomości pomiędzy użytkownikami tego samego komputera, a adres poczty elektronicznej jeszcze nie istniał.

Usługę polegającą na przesyłaniu wiadomości tekstowych pomiędzy komputerami wymyślił w 1971r. Ray Tomlinson - amerykański inżynier i programista. On wybrał również znak @ do rozdzielania nazwy użytkownika od nazwy komputera, a później nazwy domeny internetowej.

Nie jest znana dokładna data wysłania pierwszej wiadomości. Źródła podają rok 1971 lub 1972, ale najbardziej prawdopodobny jest listopad lub grudzień 1971r. Wbrew legendzie nie ma też pewności, czy treścią pierwszej wiadomości były znaki QWERTY - sam Tomlinson utrzymywał, że było to coś w rodzaju QWERTY, co ma oznaczać przypadkowy charakter tej wiadomości. Adresatem pierwszego cyfrowego listu... też był Ray Tomlinson.

Słowo e-mail próbowano w Polsce zastąpić słowem listel (od list elektroniczny), starano się także rozpropagować określenie el-poczta (analogia do el-muzyki, czyli muzyki elektronicznej). Słowa te jednak nie przyjęły się w codziennym użyciu. Rada Języka Polskiego sankcjonuje współcześnie dwie formy zapożyczone: e-mail i mejl. Mirosław Bańko, polski językoznawca i leksykograf, profesor nauk humanistycznych, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, zaleca używanie tego drugiego wariantu wszędzie, z wyjątkiem najbardziej oficjalnych tekstów. Inne źródła notują wyłącznie formy e-mail i mail.

Tradycyjny e-mail umożliwiał jedynie przesyłanie tekstu. Z czasem, zgodnie z narastającą potrzebą, opracowano standard MIME (ang. Multipurpose Internet Mail Extensions), definiujący szczegółowo budowę komunikatu poczty elektronicznej. Wiadomość w formacie MIME składa się z nagłówków i treści. Nagłówki określają różne parametry związane z przesyłaną wiadomością, takie jak nadawcę, temat, odbiorcę, rodzaj zawartości. Dodatkowo MIME umożliwia dołączanie do e-maila plików z dowolnymi danymi, w formie tzw. załącznika.

Do obsługi poczty elektronicznej wykorzystuje się wyspecjalizowane oprogramowanie, uruchomione na stale działających serwerach. Znane i popularne programy (strony) tego typu to np.: Sendmail, Postfix, Exim, MDaemon oraz Qmail.

Obecnie dostawcy usług internetowych powszechnie oferują dostęp poprzez przeglądarkę internetową WWW. Ten sposób dostępu określa się mianem Webmail.

Program lokalny na komputerze, służący do redagowania, wysyłania i odbioru e-maili to klient poczty elektronicznej. Popularne programy tego typu to np.:

• tekstowe: Elmo, Gnus, Mutt, Pine;
• graficzne: Eudora, Evolution, KMail, Mail, Microsoft Outlook, Mozilla Thunderbird, Opera, Pegasus Mail, SeaMonkey, Sylpheed, The Bat!

Zakładanie kont pocztowych

Klikając w obrazki można obejrzeć instrukcje zakładania kont poczty elektronicznej na najbardziej znanych portalach oraz wysyłania z tychże kont wiadomości z załącznikami.

Nazwy prowadzą do stron, gdzie konta można założyć.

W przypadku uczniów poniżej 16 roku życia rejestracja konta powinna przebiegać pod nadzorem rodziców.

KOMUNIKACJA INTERNETOWA

Komunikacja internetowa to forma komunikacji interpersonalnej, polegająca na wymianie informacji między uczestnikami dyskusji za pośrednictwem Internetu.

W Internecie istnieją różne formy dyskusji, powstałe niezależnie (niekiedy poza Internetem), korzystające z różnych protokołów komunikacyjnych, mające różne możliwości i służące do różnych celów.

Grupa dyskusyjna to ogólna nazwa wszelkich form dyskusji internetowej, przypominających wymianę korespondencji, a nie rozmowy w czasie rzeczywistym.

Lista dyskusyjna toforma internetowej grupy dyskusyjnej, polegającej na automatycznym rozsyłaniu e-maili przysyłanych na adres listy do osób, które zdecydowały się na zapisanie do takiej listy. Tego rodzaju listy są najstarszą formą funkcjonowania grup dyskusyjnych w Internecie i powstały one niemal równocześnie z samym Internetem. Listy dyskusyjne pozwalają prowadzić dyskusję na określony temat wielu osobom jednocześnie przy wykorzystaniu poczty elektronicznej.

Sama idea listy dyskusyjnej jest bardzo prosta. Aby prowadzić dyskusję na wybrany temat wystarczy posiadać konto pocztowe i jakikolwiek program pocztowy oraz zapisać się do danej listy.

Zapisywanie się do grupy polega zazwyczaj na wysłaniu e-maila na specjalny adres do serwera grup ze specjalną komendą. W odpowiedzi dostaje się e-mail z prośbą o potwierdzenie chęci subskrybowania danej grupy i od tej pory dostaje się wszystkie e-maile nadchodzące na adres danej grupy do swojej skrzynki pocztowej.

Zapisywanie się do wielu publicznych grup mailowych jest też zazwyczaj możliwe przez specjalne strony WWW. Serwery e-mailowych grup dyskusyjnych posiadają też zazwyczaj możliwość archiwizowania wszystkich maili oraz pobierania listy subskrybentów.

Wiele tego typu list jest moderowanych (cenzurowanych), tzn. zanim dany e-mail zostanie rozesłany do subskrybentów, jest wcześniej czytany przez specjalnie wyznaczoną do tego osobę, która decyduje o rozesłaniu bądź nie danego e-maila. Odrzucane są zazwyczaj takie e-maile, które nie mają nic wspólnego z tematyką danej listy lub łamią netykietę.

Lista dyskusyjna ma swojego administratora, który jest odpowiedzialny za funkcjonowanie listy i ma szerokie uprawnienia. Administrator może wyznaczać moderatorów, wypisywać adresy email z listy, blokować możliwość zapisania się na listę i zmieniać parametry listy.

Lista dyskusyjna może być otwarta (ang. open list), każdy może się do niej zapisać. Lista dyskusyjna może być też zamknięta (ang. closed list), wtedy zapisanie się do niej jest zależne od decyzji administratora listy.

Publicznie dostępne listy przeżywają obecnie regres w związku z rozpowszechnieniem się dostępu do Usenetu oraz forów dyskusyjnych, dostępnych bezpośrednio przez strony WWW. Wciąż jednak istnieje dużo grup dyskusyjnych, tworzonych dla specyficznych celów, które często grupują ludzi, szukających miejsc do spokojniejszej i kulturalniejszej wymiany poglądów, niż jest to możliwe w publicznie dostępnych grupach usenetowych czy forach na stronach WWW.

Forum dyskusyjne to przeniesiona do struktury stron WWW forma grup dyskusyjnych, która służy do wymiany informacji i poglądów między osobami o podobnych zainteresowaniach przy użyciu przeglądarki internetowej. Fora dyskusyjne są współcześnie popularną formą grup dyskusyjnych w Internecie. Prowadzą je praktycznie wszystkie portale, większość wortali, są także powszechne na stronach wielu instytucji, czasopism, przedsiębiorstw, uczelni itp., spotyka się również liczne fora zakładane prywatnie.

Zazwyczaj oprogramowanie do prowadzenia forum pozwala zdefiniować jego właścicielowi lub administratorowi kilka początkowych forów (działów), które są podzielone na tematy zwane również wątkami. Wątki te mogą już zazwyczaj tworzyć sami użytkownicy poprzez napisanie nowej wiadomości do danego forum. Następnie inni użytkownicy mogą odpisywać na wiadomość, która rozpoczęła wątek, co prowadzi do kontynuacji wątku.

Wybranym, szczególnie aktywnym użytkownikom, administrator może przydzielać uprawnienia moderatora, które pozwalają im tworzyć nowe fora, edytować i kasować wiadomości innych użytkowników, blokować wątki itp., zazwyczaj zgodnie z obowiązującymi na danym forum regułami postępowania (użytkownicy muszą stosować się do przyjętego regulaminu). Na wielu rozbudowanych forach istnieją całe hierarchie moderatorów, o różnym zakresie praw i obowiązków, kontrolowane przez administratorów forów, z kolei na innych moderatorzy są demokratycznie wybierani przez ogół użytkowników lub nawet po prostu losowo wybierani. Na niektórych, głównie bardzo małych forach, wystarczy nawet zgłosić się, a zostanie się moderatorem.

Użytkownicy nie używają zwykle swoich prawdziwych imion i nazwisk, lecz posługują się krótkimi pseudonimami. Pseudonimy te popularnie określa się jako nick (ang. nickname - przezwisko, pseudonim).

Fora internetowe stają się coraz częściej cennym źródłem informacji na temat problemów z zakresu różnych dziedzin. Ponadto, wykazano, że w przypadku porad na forum medycznym dla pacjentów, istotna część odpowiedzi może być szkodliwa dla użytkownika poszukującego porady zdrowotnej.

Czat (ang. chat - pogawędka) to rodzaj rozmowy między dwoma lub wieloma użytkownikami komputerów za pośrednictwem Internetu lub innej sieci komputerowej, polegającej na naprzemiennym przesyłaniu wiadomości tekstowych.

Wyraz czat (chat), będący zapożyczeniem, zagnieździł się w slangu informatycznym. Najpowszechniejszym znaczeniem tego słowa jest serwis internetowy służący do komunikacji wielu osób w tzw. pokojach. Zwykle istnieją dwa rodzaje rozmowy - prywatna, której przebieg mogą śledzić tylko dwie osoby, oraz publiczna, dostępna dla wszystkich użytkowników. W części czatów dostępne są również graficzne emotikony, stworzone dla ułatwienia ekspresji emocji.

Podobną funkcjonalność oferuje IRC (ang. Internet Relay Chat) - jedna ze starszych usług sieciowych, umożliwiająca rozmowę na tematycznych lub towarzyskich kanałach komunikacyjnych, jak również prywatną z inną podłączoną aktualnie osobą. Rozmowy w sieci IRC odbywają się na tzw. kanałach, z których część funkcjonuje stale. Inne mogą być uruchamiane przez jednego użytkownika w celu porozmawiania choćby z jedną inną osobą.

Zarówno na czacie, jak i kanale IRC, na ekranie użytkownika przewijają się od dołu do góry ekranu komunikaty, wysyłane przez osoby piszące w danym pokoju czy na danym kanale. Komunikaty te pojawiają się zaraz po ich wysłaniu, a ich kolejność jest identyczna z kolejnością napływania do serwera. Uzyskuje się dzięki temu wrażenie rozmowy osób przebywających w jednym pomieszczeniu.

Uczestnicy zazwyczaj posługują się nickami.

Wraz z postępem technologicznym, zwiększającym szybkość Internetu i pojawieniem się portali Web 2.0, szybko zauważono, że tradycyjny czat można rozbudować, dodając funkcję połączenia audio i wideo. Zrodziło to nowe możliwości w dotychczasowych zastosowaniach komunikacji poprzez Internet, zarówno w sferze rozrywki, jak i zastosowaniach biznesowych (konferencje).

Komunikatory internetowe

Komunikator internetowy (ang. instant messenger, IM) to program komputerowy, pozwalający na przesyłanie natychmiastowych komunikatów (ang. instant messaging - komunikacja natychmiastowa) pomiędzy dwoma lub większą liczbą komputerów, poprzez sieć komputerową, zazwyczaj Internet. Od poczty elektronicznej różni się tym, że oprócz samej wiadomości przesyłane są także informacje o obecności użytkowników, co zwiększa znacznie szansę na prowadzenie bezpośredniej konwersacji.

Wiele pomysłów, zastosowanych w komunikatorach internetowych, pochodzi ze starszego, lecz ciągle popularnego protokołu, służącego do rozmów przez internet - IRC.

Wczesne programy do komunikacji natychmiastowej wyświetlały znaki w miarę, jak były wpisywane przez rozmówców. Komunikacja wtedy bardziej przypominała rozmowę telefoniczną niż wymianę wiadomości. W obecnych komunikatorach rozmowa polega zazwyczaj na wymianie linii tekstu.

Prosta forma komunikacji natychmiastowej została zaimplementowana w systemie PLATO we wczesnych latach 70. XXw. W późniejszych latach do komunikacji poprzez Internet inżynierowie i pracownicy akademiccy używali programu "talk", służącego do bezpośredniej komunikacji pomiędzy użytkownikami maszyny uniksowej. Początkowo program mógł obsługiwać tylko rozmowę dwóch użytkowników zalogowanych na tej samej maszynie. Później opracowano także protokół komunikacyjny, umożliwiający kontakt użytkownikom różnych maszyn, połączonych siecią komputerową.

Pierwszym komunikatorem w postaci, w jakiej znane są dzisiaj, do tego pracujący pod systemami innymi niż Unix/Linux, był ICQ, udostępniony w listopadzie 1996r. Po jego premierze powstało wiele podobnych programów do komunikacji natychmiastowej, pracujących w różnych sieciach.

Najnowsze komunikatory oferują wideokonferencje czy rozmowy głosowe (VoIP), tak więc granica między tymi usługami się zaciera.

SERWISY SPOŁECZNOŚCIOWE

Serwis społecznościowy to serwis internetowy, który służy do budowania sieci społecznych oraz stosunków społecznych, opierających się na podobnych zainteresowaniach, wspólnym życiu zawodowym lub prywatnym itp. Umożliwia kontakt ze znajomymi oraz dzielenie się informacjami, zainteresowaniami itp.

Koncepcją wykorzystania wielu komputerów osobistych, połączonych elektronicznie, w celu tworzenia społeczności internetowych, zajmowano się od dawna. Podejmowano wiele prób, aby wspomóc rozwój takich społeczności poprzez komunikację komputerową.

Wczesne serwisy społecznościowe miały łączyć wszystkich użytkowników Internetu. Wiele z nich skupiało się na łączeniu ludzi, którzy wchodzili ze sobą w interakcje za pomocą czatu oraz zachęcały użytkowników do dzielenia się swoimi informacjami i pomysłami za pośrednictwem osobistych stron internetowych.

Pod koniec lat 90. XXw. profile użytkowników stały się najważniejszą cechą portali społecznościowych, umożliwiając użytkownikom tworzenie list znajomych oraz poszukiwanie osób o podobnych zainteresowaniach. Serwisy nowszej generacji udostępniały użytkownikom zaawansowane funkcje, służące do szukania i zarządzania znajomymi.

W marcu 2005r., kiedy Yahoo! stworzył "Yahoo! 360°" (nieistniejący portal internetowy, mający zbliżoną formę do serwisów społeczności internetowej), portale ze społecznością sieciową zaczęły rozwijać się, stając się elementem strategii biznesowej. Zaczęły powstawać nowe portale tego typu w różnych językach, dostosowane do potrzeb użytkowników w innych krajach.

Różnorodność serwisów społecznościowych, dostępnych obecnie w Internecie, stwarza wyzwanie do stworzenia jednej definicji, istnieją jednak pewne cechy wspólne:

• serwisy społecznościowe opierają się na aplikacjach internetowych;
• treści tworzone przez użytkowników są siłą napędową portali;
• użytkownicy tworzą własne profile;
• usługi społecznościowe ułatwiają rozwój internetowych sieci społecznych poprzez łączenie profilu użytkownika z innymi osobami lub podmiotami o podobnych zainteresowaniach lub w jakimś stopniu z nimi powiązanymi.

Serwisy społecznościowe dzielą się na dwie kategorie:

• zewnętrzne (ang. external social networking, ESN) - otwarte (publiczne) i dostępne dla wszystkich użytkowników Internetu, umożliwiają im swobodną komunikację między sobą, ich użytkownicy mogą wysyłać swoje zdjęcia oraz zaprzyjaźniać się z innymi użytkownikami, zwykle po tym, jak obie strony zaakceptują wysłaną wcześniej prośbę o dodanie do listy znajomych (ang. friend request);
• wewnętrzne (ang. internal social networking, ISN) - zamknięte (prywatne) społeczności, składające się z grupy ludzi jednego miejsca pracy, stowarzyszenia, instytucji lub innej organizacji, a także stworzonej przez użytkownika ESN grupy zamkniętej, tzn. takiej, do której można się dostać jedynie poprzez zaproszenie od znajomego.

Zazwyczaj serwisy społecznościowe umożliwiają kontrolę nad swoją prywatnością, tzn. użytkownicy mogą wybierać, co jest a co nie jest widoczne dla innych w ich profilu oraz to, kto może ich profil przeglądać lub się z nimi kontaktować.

Niektóre serwisy społecznościowe posiadają dodatkowe opcje, np. tworzenie grup o sprecyzowanych zainteresowaniach, przesyłanie filmów oraz prowadzenie rozmów na forach. Ponadto istnieją "serwisy geospołeczne", które używają internetowych aplikacji mapujących w celu gromadzenia użytkowników zgodnie z ich geograficznym położeniem.

Pojawił się również trend zmierzający w kierunku większej współpracy między poszczególnymi serwisami społecznościowymi. Jego ideą jest umożliwienie użytkownikom stworzenia jednego wspólnego profilu na wielu serwisach internetowych. W ten sposób współpracują między sobą m.in. serwisy: Facebook, Flickr, Blogger, WordPress.

Niewielka liczba serwisów społecznościowych pobiera opłaty za członkostwo. Przedsiębiorstwa takie jak Myspace czy Facebook sprzedają na swoich stronach reklamy, dlatego ich celem jest jak największa liczba członków, a wprowadzenie opłat przyniosłoby efekt przeciwny. Niektórzy twierdzą, że szczegółowe informacje o użytkownikach danych serwisów umożliwiają kierowanie reklamy do wyspecjalizowanej grupy odbiorców w takim stopniu, jaki nie jest możliwy nigdzie indziej.

(Źródło: Wikipedia)